Karma tasarımlarda sıralı alternatifler için önerilen parametrik olmayan test istatistikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET KÖROĞLU

Danışman: HÜLYA BAYRAK

Özet:

İstatistiksel analizlerde, her işlemin her bloğa uygulandığı durumda tamamlanmış rastgele blok tasarımı kullanılır. Tamamlanmış rastgele blok tasarımında, her blok içindeki deney birimlerinin sayısı yeterli olmalıdır. Bu sebeple her işlem blok içindeki deney birimlerine rastgele uygulanmalıdır. Bir blok içinde bir veya birden fazla kayıp gözlem meydana gelebilir. Bazı durumlarda, araştırmacı işlemler hakkında ilave bilgiler toplamak isteyebilir. Bu amaçla, tamamen rastgele tasarım kullanılabilir. Bu durumda, işlemler deney birimlerine rastgele atanır. Araştırmacılar, genellikle çalışmalarına tek tip tasarım yapısıyla başlarlar. Fakat süreç içerisinde maddi yetersizlik, zaman sıkıntısı gibi sebeplerden ötürü analize aynı tasarımla devam etmek mümkün olmaz. Bu durumda araştırmacı tasarım yapısını değiştirmek zorunda kalabilir. Bu gibi durumlarda karma tasarımları tercih etmek uygun olur. Bu tez çalışmasında, tamamlanmış rastgele blok tasarımı, tamamen rastgele tasarım ve karma tasarımların özellikleri verilmiştir. Bu tasarımlarda, sıralı alternatifler için kullanılan testlerden Page testi, Jonckheere-Terpstra testi ve Uyarlanmış Jonckheere-Terpstra testleri, önerilen 1 Z ve 2 Z testleri incelenmiş ve bu yöntemlerin kullanılmasına ilişkin örnekler verilmiştir. Genel alternatifler için kullanılan testler arasında Doksum testi ve Kruskal-Wallis testi, önerilen genel alternatif testi için T testi incelenmiştir. İncelenen bu test istatistikleri bir Monte-Carlo simülasyon çalışması kullanılarak birinci tip hata ve testin gücü bakımından karşılaştırılmıştır