Öğrenme güçlüğü riski olan öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerinde zenginleştirilmiş okuma becerileri müdahale paketinin etkililiği: Müdahaleye Tepki Modeli Düzey-II yaklaşımı uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ULVİYE AKIN

Danışman: EMİNE RÜYA ÖZMEN

Özet:

Bu araştırmada Müdahaleye Tepki Modeli (MTM) Düzey-II yaklaşımında uygulanan bilimsel temelli Zenginleştirilmiş Okuma Becerileri Müdahale Paketinin (ZOBEP), Öğrenme Güçlüğü (ÖG) riski olan öğrencilerin okuma akıcılığı (okuma hızı, okuma hatası ve prozodik okuma) ve okuduğunu anlama düzeylerine olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda; etkililik, izleme ve sosyal geçerlik başlıkları altında alt amaçlar oluşturulmuştur. Etkililik amaçları için, ZOBEP uygulanan deney grubu ile ZOBEP uygulanmayan kontrol grubunun okuma hızlarının, okuma hatalarının, prozodik okuma ve okuduğunu anlama düzeylerinin öntestten sonteste olan değişimleri arasındaki farklılıklar ve sınıf içi performansları incelenmiştir. Gelişimi izleme amaçları kapsamında, ZOBEP uygulamasına katılan öğrencilerin müdahale süresince gösterdikleri bireysel performanslarındaki değişim incelenmiştir. Sosyal geçerlik amaçları için ise öğrencilerin kendi okuma becerileri ve ebeveynlerin çocuklarının okuma becerileri gelişimi ile ilgili görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırma, bir devlet okulunda öğrenim gören 103 ilkokul ikinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırma için risk grubu olarak değerlendirilen öğrencilerin içinden 24 öğrenci belirlenerek rastgele iki gruba ayrılmış ve deney grubuna ZOBEP uygulanmıştır. Araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Etkililik verilerinin analizinde Karışık Ölçümler Anova programı kullanılmış, gelişimi izleme verileri grafikler çizilerek betimsel olarak sunulmuş ve sosyal geçerlik verileri ise betimsel olarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın etkililik amaçlarına ilişkin bulguları incelendiğinde; ZOBEP uygulanan grubun ZOBEP uygulanmayan gruba göre aldıkları puanlar öntestten sonteste anlamlı fark göstermiş diğer bir deyişle ZOBEP’in ÖG riski olan öğrencilerin okuma hızının artmasında, okuma hatasının azalmasında, prozodik okuma ve okuduğunu anlama becerilerinin gelişmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ZOBEP’in, öğrencilerin sınıf içi performans olarak; vii okuma hızının artmasında, okuma hatasının azalmasında, prozodik okuma ve okuduğunu anlama becerilerinin gelişmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Gelişimi izleme amaçları kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde, ZOBEP uygulanan grubun bireysel okuma performanslarının müdahale süresince gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin sontest puanlarına göre risk grubundan çıkma durumları dikkate alındığında; 12 öğrenciden 9’u ÖG risk grubundan çıkabilmiş, 3 öğrenci ise risk grubundan çıkamamıştır. Sontest verilerinin toplanmasından 6 ay sonra, risk grubunda olan 3 öğrenciden 2’sinin ÖG tanılama sürecine yönlendirildiği bilgisine ulaşılmıştır. Sosyal geçerlik amaçları kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde ise; ZOBEP uygulamasına katılan öğrencilerin ve ebeveynlerinin tamamının çalışmaya katılmaktan memnun oldukları ve öğretim sürecini sevdikleri belirlenmiştir. Araştırmanın son kısmında bulgular tartışılarak uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir