Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: NADİRE EMEL SÜNTAR AKHAN
Danışman: NECDET HAYTA
Özet:Bu araştırmanın amacı, ilköğretim sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin ekonomi okuryazarlıklarının durumunu belirlemek ve ekonomi okuryazarlıklarını literatürün önerdiği yöntemleri kullanarak hazırlanan programla geliştirmeye çalışmaktır. Araştırmanın örneklemini, 2008- 2009 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde tespit edilen üç farklı sosyoekonomik düzeydeki ilköğretim okulunun 122, 7. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada literatürün önerdiği yöntemler esas alınarak hazırlanan ekonomi okuryazarlığı geliştirme programı 6 hafta boyunca uygulanmıştır. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Buna göre araştırmanın nicel kısmında ön test- son test- kalıcılık testi karşılaştırmalı yarı deneysel desen kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmacı tarafından Ekonomi Okuryazarlığı Ölçeği ve Ekonomi Okuryazarlığı Başarı Testi I ve Ekonomi Okuryazarlığı Başarı Testi II geliştirilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise ilk olarak deney ve kontrol grupları ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Ayrıca deney grubu öğrencilerine, uygulanan Ekonomi Okuryazarlığı Programı hakkındaki görüşlerini tespit etmek amacı ile yazdırılan öğrenci günlüklerinin analizi yapılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda son olarak literatürdeki bulgularından yola çıkılarak öğrenci velilerine açık uçlu sorular sorulmuştur. Literatürdeki bulgular öğrencilerin ekonomi eğitiminde ailelerinin önemli rolü olduğunu ortaya koymaktadır. O nedenle farklı sosyoekonomik düzeylerde gerçekleştirilen bu çalışmada, ailelerin öğrenci başarısındaki rolünü ortaya koymak amaçlanmıştır. Bulgular, üç okulun deney gruplarının da kontrol gruplarına göre daha başarılı olduğunu, başka bir ifadeyle hazırlanan ekonomi okuryazarlığı geliştirme programının geleneksel yöntemlerle işlenen derse göre öğrenci başarısını daha olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Uygulama sonrasında öğrencilerle yapılan odak grup görüşmeleri nicel verileri destekler yönde ve düzeydedir. Araştırmanın nitel boyutunun ikinci aşaması olan velilere ait bulgularda ise, velilerin çocuklarının ekonomik okuryazarlık düzeylerine verdikleri katkının sosyoekonomik düzeyde değişmediği görülmüştür. Ayrıca velilerin çocuklarının ekonomi okuryazarlıklarının artması yönünde istekli ve kendilerine düşen görevleri bu yönde bir eğitim almamalarına rağmen yerine getirmeye çalıştıkları söylenebilir. Sonuç olarak ilköğretim ikinci kademe öğrencileri sosyal bilgiler dersini bitirdiklerinde SED ve cinsiyet değişkenlerinde bir farklılaşma tespit edilmeden gerekli ekonomik okuryazarlık seviyesine ulaştıkları söylenebilir. Fakat öğrencilerin okuryazarlıklarını aktif öğrenme yöntemleriyle önemli bir ölçüde ve klasik yöntemlere göre daha kalıcı olarak geliştirmek mümkündür. Bunu öğrenci görüşmeleri ve ailelerden alınan bilgiler desteklemektedir. Bu araştırmanın sonuçları literatürde rastlanan çalışmanın bulgularıyla benzerlik göstermektedir. Kısacası, çağımızda iyi bir ekonomi okuryazarı olmak iyi bir vatandaş olmanın temel gereklerindendir. Bu noktada ilköğretim öğrencilerinin ekonomik okuryazarlık seviyesini ulaşabildiği en yüksek düzeye kalıcı bir şekilde geliştirmek ise yarının iyi vatandaşları için önemli bir gerekliliktir.