Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELVİN KESİMCİ
Danışman: Bensu Karahalil
Özet:Bir popülasyonda kullanılan ilaçlara karşı verilen bireysel cevapların geniş ölçüde değişkenlik gösterdiği ve aynı zamanda popülasyonlar arasında da farklılıkların bulunduğu bilinmektedir. İlaç cevabındaki farklılıklar, ilaçların metabolizmasından sorumlu enzimlerin aktivitelerinin farklılıklarından etkilenebilmektedir. Ancak, günümüzde ilaçların dokularda içeri ve dışarı taşınmasını sağlayan proteinlerin, reseptörler veya kofaktörlerin de bireylerarası farklılık gösterdiği bilinmektedir. Fentanilin çoklu ilaç direnç geni olarak bilinen ABCB1 geni tarafından kodlanan P-gp substratı olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada fentanilin solunum ve sedasyon üzerine yan etkilerinin ortaya çıkmasında aracılık eden ABCB1 C1236T ve C3435T gen polimorfizmlerinin etkinlikleri araştırılmıştır. Elektif şartlarda spinal anestezi ile alt ekstremitede operasyon uygulanan 83 hastadan polimorfizm tayini için kan örnekleri alınmış ve operasyon süresince bu hastaların BİS monitorizasyonu ve OAA/S skalası ile uyanıklık durumları ve SS, SpO2 ölçümleri ile solunum durumları takip edilmiştir. C1236T polimorfizmine göre C alel sıklığı %40, T alel sıklığı %60; C3435T polimorfizmine göre C alel sıklığı %56 ve T alel sıklığı % 44 olarak hesaplanmıştır. Bu alel sıklıklarının Beyaz Avrupa ırkı ve Türk bireylerindeki diğer çalışmalarla kıyaslandığında genotip dağılımlarının benzer olduğu gözlenmiştir. Genotipe göre sedasyon verilerinde ve hemodinamik verilerde zamana göre değişimde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Ancak istatistiksel olarak anlamlı bulunmasa da 1236 polimorfizmi için T aleli taşımanın fentanilin solunum üzerindeki etkilerine karşı daha az duyarlılığa, tersine 3435 polimorfizmi için T aleli taşımanın fentanilin solunum üzerindeki etkilerinden daha fazla zarar görmeye sebep olabileceği gözlenmiştir. Sonuç olarak, ABCB1 C1236T ve C3435T gen polimorfizmlerinin fentanilin istenmeyen etkileriyle bağlantısı bulunmamıştır. Ancak gelecekteki çalışmalarda hasta sayısının arttırılmasının etkileşimin daha net ortaya konmasında faydalı olabileceği görüşündeyiz.