Açık kalp cerrahisi sırasında kullanılan iki farklı pompa başlığının (sentrifugal pompa ve roller pompa) hematolojik ve immünolojik mekanizmalar üzerindeki etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: HÜSEYİN DEMİRTAŞ

Danışman: ERKAN İRİZ

Özet:

Teknoloji ve bilgi birikimimizdeki hızlı gelişmeler sonucunda kalp cerrahisi çoğu merkezde çok düşük mortalite ile gerçekleştirilir hale gelmiştir. Postoperatif komplikasyonların gelişiminde kardiyopulmoner bypasa (KBP) karşı artmış sistemik inflamatuar yanıt oluşumu önemli rol oynamaktadır. İnflamatuar yanıt; hafif formdaki, yoğun bakım ihtiyacı gerektirmeyen, şiddetli organ disfonksiyonuna neden olmayan, ancak hastanede kalış süresini ve maliyeti arttırabilen komplikasyonlardan, çoklu organ disfonksiyonu ve ölüme kadar varabilen değişik klinik sonuçlara neden olabilir. Çalışmamızın amacı, pompa eşliğinde koroner bypass cerrahisi yapılacak olan hastalarda kanın minimal travmaya maruz kaldığı öne sürülen sentrifugal pompa tekniğinin roller pompa ile karşılaştırılmasıdır. Bu çalışmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalında Haziran 2012 ve Haziran 2013 tarihleri arasında koroner arter hastalığı tesbit edilen ve sonrasında koroner bypass cerrahisi kararı alınan, aynı cerrahi ekip tarafından pompa eşliğinde kardiyopulmoner bypass (KPB) yardımıyla ameliyat edilen 40 hasta alındı. Çalışmaya 40 yaş üzeri kadın ve erkek hastalar alınmış olup, operasyon öncesi son 6 ay içerisinde immünolojik, infeksiyöz ya da inflamatuar bir olay geçirmeyen, hematolojik açıdan problemi olmayan, araştırmaya katılmayı kabul eden hastalar araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen hastaların kanları retrograd juguler ven kateterinden SOD, Katalaz, NO, PAF, IL-6, IL-8, TNF-alfa, Gpx, LDH ve sub grupları bazal değerleri için toplam 10 ml peroperatif pompaya girmeden önce aort kanülasyonu esnasında ve pompadan çıkış sonrası alındı. Roller veya sentrigal pompa kullanımı TNF alfa, IL 6 ve IL 8 üzerine benzer etkileri olmuştur. Her iki pompa sisteminde pompa sonrası dönemde enzim düzeyleri benzer olarak yüksek bulunmuştur. İnflamatuar yanıt üzerine etkilerinin benzer olduğunu düşünmekteyiz. Oksidatif stres üzerine etkilerinin araştırılmasında ise SOD, CAT ve NO üzerine etkileri benzer bulunmuştur. Pompa sonrası dönemde ise GPx aktivitesinin roller pompa grubunda sentrifugal pompa grubuna göre anlamlı olarak farklı olduğunu tespit ettik. Roller pompa grubunda pompa sonrası dönemde GPx düzeyinin düşük bulunmasının nedeninin; oluşan oksidatif streste GPx'in reaktif oksijen moleküllerini uzaklaştırmak için kullanıldığını gösterdiğini düşünmekteyiz. Çalışmamızda pompa öncesi PAF düzeyini iki grupta da benzer bulduk, pompa sonrası dönemde roller pompa grubunda istatistiksel olarak PAF düzeyi sentrifugal pompa grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulduk. Grup içi karşılaştırmada ise; her iki grupta da pompa sonrası PAF düzeyi pompa öncesi ile benzerdi. Biz çalışmamızda pompa öncesi dönemde her iki grupta da LDH düzeyini benzer bulduk. Pompa sonrası dönemde ise sentrifugal pompa grubunda LDH düzeyi roller pompa grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulduk. Grup içi karşılaştırmada ise; pompa öncesi ile karşılaştırıldığında ise her iki grupta da LDH enzim düzeyi pompa sonrası dönemle benzer bulundu. LDH1, LDH2 ve LDH3 düzeyleri pompa öncesi dönemde benzer bulunurken pompa sonrası dönemde farklı bulunmuştur. LDH1/LDH2 oranı pompa öncesi <1 iken, pompa sonrası dönemde her iki grupta da >1 olarak tespit edilmiştir. Bunun da her iki pompanın da kardiyak açıdan yeterli koruma sağlamadığını söyleyebiliriz. Son yıllarda yapılan çalışmalarda ve meta analizlerde sentrifugal pompa ile ilgili önceki bilgilerden farklı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Bizim bulgularımız sentrifugal pompa kullanımının roller pompa kullanımına belirgin üstünlüğünün bulunmadığı yönündedir. Yine de bu bulgularımızın daha geniş klinik ve deneysel çalışmalarla desteklenmesi gerektiği kanısındayız.