Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Bilinçlerinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde GÜVENDİ

Danışman: Mustafa Yel

Özet:

Dünyadaki bütün canlılar, organik ya da inorganik maddelerden oluşmuş belli bir ortamda ve birbirleriyle karşılıklı etkileşim içinde varlık gösterirler. Canlıların yaşamsal bağlarla bağlı oldukları ve etki-tepki koşullarının olduğu bu alana çevre denir. Günümüz şartlarında, insanların olduğu hemen hemen bütün çevre şartları her geçen gün daha fazla zarar görmektedir. Dolayısıyla çevre hızla kirlenmektedir. Öyle ki, doğanın kendi kendini tamir edebilen ve yenileyebilen doğal mekanizması çalışamaz hale gelmektedir. Bu durum sonucunda, canlılar için yaşanabilir alanlar daralmaktadır. Çevrenin eski haline dönebilmesi için yapılan her araştırmanın sonucunda, mevcut sorunların kaynağı insan olarak görülmektedir. İnsanların çevre ile sürekli mücadele halinde olmaları birçok çevre sorununa neden olmaktadır. Bu sorunun çözümünde bilinçli bireyler yetiştirmek oldukça önemlidir. Bu da ancak etkili çevre eğitimi ile mümkün olabilir. Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin çevre bilinci düzeylerinin ve çevreye karşı duyarlılıklarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda aldıkları eğitim sonucunda öğrencilerin çevre ve çevre sorunlarına karşı ilgi, davranış, fikir ve bilgilerine ne ölçüde yansıdığı hakkında bilgi edinmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Ankara ili sınırları içerisinde bulunan ve rastgele belirlenen 3 ortaokulda öğrenim gören 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri ve toplamda 149 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma betimsel tarama yöntemiyle yapılmıştır. İnceleme yapabilmek için cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, anne mesleği, baba mesleği, aile gelir düzeyi ve fen bilimleri dersindeki başarı notu gibi değişkenlere göre bilgiler elde edilmiş, çevre bilinci ve çevre duyarlılığı ölçeği bağlamında farklılıklar gösterip göstermediğine bakılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler, IBM SPSS 25.0 istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen demografik bilgiler ve araştırmaya katılan öğrencilerin çevre bilinci analizleri sonucunda, çevre bilinçleri doğrultusunda tutum ve davranış sergileyemedikleri tespit edilmiştir. Cinsiyetin, anne - baba eğitim durumunun, anne - baba mesleğinin ve aile gelir düzeyinin çevre bilincinde anlamlı pozitif farklar gösterdiği belirlenirken sınıf düzeyinin bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Ortaokul, Çevre bilinci, Çevre duyarlılığı, Çevre eğitimi