Öngerilme tekniği ile çelik I-kiriş üretimi, eğilme davranışı ve kalıntı gerilmelerin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: ALPAY ÖZER

Danışman: YUSUF ÖZÇATALBAŞ

Özet:

Bu çalısmada,kaynaklı birlestirme ile içten öngerilmeli çelik I-kiris üretimi, egilme davranıslarının belirlenmesi ve uygulanan öngerilmenin/kaynaklı birlestirmenin kirislerde olusturdugu kalıcı/kalıntı gerilmelerin arastırılması amaçlanmıstır. Öngerilmeli çelik I-kiris üretiminde sıcak hadde Fe42 kalite levha malzeme ve yarı mamul T-profil kullanılmıstır. Levha malzeme gerilmesiz ve boyuna dogrultuda farklı eksenel çekme gerilmelerine (50, 100, 150, 200 ve 272 MPa) maruzken, T-profiline gazaltı kaynak yöntemi ile birlestirilmistir. Böylece 50x55x500 mm boyutlarında öngerilmesiz ve öngerilmeli çelik I-kirisler üretilmistir. Üretilen kirislere üç noktalı egilme testi uygulanmıstır. Plastik deformasyonun basladıgı en yüksek egilme yükü ve akma dayanımı 200 MPa öngerilmeli kiriste elde edilmis ve kirisin egilme yükünün yaklasık %16, akma dayanımının ise yaklasık %14 arttırılabilecegi belirlenmistir. Kiris üst baslıklarında boyuna dogrultuda 200 MPa öngerilmeli kirise kadar, artan öngerilme ile artan kalıcı çekme gerilmeleri, enine dogrultuda ise artan kalıcı basınç gerilmeleri tespit edilmistir. Alt baslıkta boyuna dogrultuda, öngerilmenin ve kaynaklı birlestirmenin etkisiyle yüksek kalıcı çekme gerilmeleri belirlenmistir. Alt baslıkta enine dogrultuda kaynak dikisi alt bölgesinde kalıcı çekme gerilmelerinin olustugu, alt baslık kenarına yaklasıldıkça bu gerilmelerin kalıcı basınç gerilmelerine dönüstügü belirlenmistir. Kiris gövdesinde olusan gerilmelerin, öngerilmesiz kiriste kalıcı basınç gerilmeleri, öngerilmeli kirislerde ise kalıcı çekme gerilmeleri oldugu belirlenmistir. Öngerilmeli kirislerde, alt baslık ile kiris gövdesini birlestiren kaynak dikislerinde ise kesme gerilmesinin olustugu tespit edilmistir.