Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimsel yaklaşımın yazma becerisine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: NAZİFE BURCU TAKIL

Danışman: GIYASETTİN AYTAŞ

Özet:

Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimsel yaklaşımın uygulamalı olarak daha önce hiç kullanılmamış olmasından hareketle, Avrupa Konseyi'nin oluşturduğu ve yabancı dil öğretim sürecinde kılavuz kitap mahiyeti taşıyan "Diller için Avrupa Ortak Öğretim Çerçevesi" ndeki dil amaçları incelenerek B seviyesindeki amaçlar Türkçeye kazanım olarak uyarlanmış ve bu temelde bir dil öğretim modeli geliştirilmiştir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin iletişimsel yaklaşıma uyarlanmış dil öğretim modeli sonrasında Türkçe eğitimine yönelik yazma becerileri ile tercih ve tutum düzeylerindeki değişimin incelenmesi ve buna bağlı olarak öğrencilerin belli özelliklerine göre (cinsiyet, Türkiye'de bulunma süresi vs) yazma beceri düzeyleri ve Türkçe ile Türkçeyi öğrenmeye ilişkin tutum düzeylerinin farklılık gösterip göstermediğini belirlenmesi amaçlanmaktadır. Modelin etkisini tespit etmek amacıyla uygulama sonrasında deney grubundaki öğrencilerin görüşleri de tespit edilerek raporlaştırılmıştır. Buna bağlı olarak "Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerden iletişimsel yaklaşıma uyarlanmış dil öğretim modeli ile eğitim gören deney grubu öğrencileri ve geleneksel eğitime devam eden kontrol grubu öğrencilerinin yazma becerileri, Türkçe öğrenmeye ilişkin tercih ve tutumları ne düzeydedir ve bu değişkenler gruplar bazında anlamlı bir farklılık göstermekte midir?" sorusuna cevap aranmıştır. Bu soruya bağlı olarak araştırmamız, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Gazi Üniversitesi TÖMER'de eğitim gören öğrencilerle ve İletişimsel yaklaşıma uyarlanmış dil öğretim modelinin üç aylık uygulaması ile sınırlıdır. Araştırmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin iletişimsel yaklaşıma uyarlanmış dil öğretim modeli sonrasında Türkçe eğitimine yönelik yazma becerileri ile tercih ve tutum düzeylerindeki değişimin incelenmesi amaçlandığından araştırma nitel ve nicel araştırma desenlerinin birlikte kullanıldığı karma desene örnektir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin Türkçe yazma beceri düzeyleri, "Türkçe Yazma Envanteri" ile; Türkçe öğrenmeye yönelik tercih ve tutum düzeyleri,"Türkçe ve Türkçe Öğrenim Süreci Hakkındaki Tercih ve Tutum Ölçeği" ile; kişisel özellikleri de "Kişisel Bilgi Formu" ile; deney grubundaki öğrencilerin iletişimsel yaklaşıma uyarlanmış dil öğretim modeline yönelik görüşleri "Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu" ile toplanmış ve veri toplama araçları araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Verilerin analizinde nitel araştırma sonuçlarında içerik analizi kullanılmıştır. Türkçe Yazma Envanteri doğrultusunda öğrencilerin gerçekleştirmiş oldukları görevler öğrenci değerlendirme formu doğrultusunda üç uzman tarafından puanlanmış ve puanlayıcılar arasında tutarlık incelemesi, Pearson korelasyon katsayısı ile gerçekleştirilmiştir. Değişkenlere ilişkin betimsel istatistikler hesaplanmıştır. Ardından karşılaştırmalar amacıyla Mann Whitney U, Wilcoxon İşaretler Testi ile Kruskall Wallis testi hesaplanmış, sonuçlar tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Elde edilen sonuçlar neticesinde iletişimsel yaklaşımın Türkçenin yabancı dil olarak kullanımımdaki önemi ortaya çıkmış ve buradan hareketle eğitim yöneticilerine, ders kitabı yazarlarına, eğitmenlere, eğitmen yetiştirenlere ve sınav sunucularına önerilerde bulunulmuştur.