Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANSU ÇETİNKAYA
Danışman: Alev Doğan
Özet:
Görsel okuryazarlık işaret, sembol, grafik, renk ve resim kavramlarına odaklanan bir
''okuryazarlık'' kavramıdır ve görselliğin öğrenme sürecine önemli etkileri de birçok
araştırmada dile getirilmektedir. Görselliğin birçok dersin öğrenme sürecine etkisi önemli
olmakla birlikte fen bilimleri dersinin öğrenilme sürecine etkisi ayrı bir öneme sahiptir.
Çünkü fen bilimleri dersi, anlamlı öğrenmelerin olabilmesi için görsellerle
zenginleştirilmesi gereken bir derstir. Görsellerle zenginleştirilen fen bilimleri dersinin
anlamlı bir şekilde öğrenilebilmesi için ünite içeriğindeki bilgilerle birlikte verilen
görselleri okuyabilmek de önemlidir. Bu nedenle, bu çalışmada ortaokul 5. ve 6. sınıf
öğrencilerinin fen bilimleri dersi kapsamında ''Maddenin Değişimi'', ''Yer Kabuğunun
Gizemi'', ''Maddenin Tanecikli Yapısı'' ve ''Dünyamız, Ay ve Yaşam Kaynağımız Güneş''
ünitelerindeki başarılarına görsel okuryazarlığın etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu
çalışmada deneysel desenler içinde yer alan ‘ön test-son test kontrol gruplu deneysel
model’ kullanılmıştır. Çalışma grupları belirlenirken öğrencilerin yıl sonu karne puanları
ve fen başarıları dikkate alınmış olup uygulama öncesinde gruplara ön test yapılarak
konulara ilişkin hazır bulunuşluk seviyeleri arasında anlamlı bir fark olmadığı
belirlenmiştir. Araştırma problemlerinin çözümüne yönelik gerekli verilerin toplanması
için, her bir üniteden konu kazanımları kapsamında, görsel okuryazarlıkla ilişkili 20
vii
sorudan oluşan çoktan seçmeli başarı testleri hazırlanmıştır. Hazırlanan başarı testlerinin
geçerliliği ve güvenirliği örneklem dışında kalan öğrenciler ile çalışılarak hesaplanmıştır.
Araştırmanın örneklem grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Çorum ilinin Alaca
ilçesinde bir ortaokulun 5. ve 6. sınıf kademesinde öğrenim gören 11 kontrol grubu ve 12
deney grubu olmak üzere toplam 23 öğrenci oluşturmaktadır. Deney grubu öğrencilerine
öncelikle 6 haftalık genel görsel okuryazarlık eğitimi verilmiş, sonrasında görsel
okuryazarlığa dayalı çalışma yaprakları ile öğretim yapılmıştır. Uygulama kapsamında
seçilen ünitelerden, ''Maddenin Değişimi'' ünitesinde 6 hafta, ''Yer Kabuğunun Gizemi''
ünitesinde 6 hafta, ''Maddenin Tanecikli Yapısı'' ünitesinde 5 hafta ve ''Dünyamız, Ay ve
Yaşam Kaynağımız Güneş'' ünitesinde 4 hafta süren öğretim uygulanmıştır. Kontrol grubu
öğrencileriyle ise müfredatta ön görülen öğretim yöntem ve teknikleri kullanılarak ders
işlenmiştir. Yaptığımız bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, deney grubundaki öğrencilerin
son test puanları ile kontrol grubundaki öğrencilerin son test puanları arasında istatistiksel
olarak deney grubunun lehine anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Fen Bilimleri Eğitimi, Görsel Okuryazarlık, Akademik Başarı