Lise Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeyleri İle Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Felsefe Grubu Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: LÜTFİYE ÖZKAN

Danışman: İbrahim Kısaç

Özet:

Bu araştırmada lise öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile psikolojik dayanıklılık

düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi

Konya Çumra Sedat Çumralı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Mevlana Mesleki ve

Teknik Anadolu Lisesi, Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde öğrenim görmekte

9,10,11 ve 12. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmaya 247’si kız; 105’i erkek

toplam 352 öğrenci katılmıştır. Yapılan bu araştırmada ilişkisel tarama modeli

kullanılmıştır. Araştırmada verileri toplamak amacıyla psikolojik dayanıklılık düzeylerini

ölçmek için Bulut, Doğan ve Altundağ (2012) tarafından geliştirilen ve 29 maddeden

oluşan Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. Duygusal zeka düzeylerini

belirlemek amacıyla Bar-on ve Parker tarafından geliştirilen 7-18 yaşları arasındaki çocuk

ve gençlere uygulanabilen, toplam 60 maddelik Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve

Ergen Formu ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin toplam duygusal zekaları ile psikolojik

dayanıklılıkları arasında yükseğe yakın orta düzeyde pozitif birilişki olduğu saptanmıştır.

Ayrıca, psikolojik dayanıklılığın, duygusal zekanın alt boyutlarından uyumluluk, bireylerin

kişisel/bireyiçi becerileri, bireyler arası becerileri ve genel ruh hali ile anlamlı bir ilişkiye

sahip olduğu görülürken; duygusal zekanın bir diğer alt boyutu olan stresle başa çıkma alt

boyutunda ise psikolojik dayanıklılık ile anlamlı fakat düşük düzeyde bir ilişkisi olduğu

bulgusuna ulaşılmıştır. Toplam duygusal zeka düzeyi ile cinsiyet değişkenine bakıldığında,

anlamlı bir ilişki olmadığı ancak duygusal zekanın stres yönetimi alt boyutunda cinsiyete

göre farkın erkeklerin lehine anlamlı çıktığı saptanmıştır. Ayrıca elde edilen verilere göre

duygusal zeka düzeyi ile anne ve baba eğitim durumu arasında anlamlı bir fark olmadığı

sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Psikolojik dayanıklılık, duygusal zeka, lise öğrencileri