Sosyal-duygusal gelişimi risk altında olan okul öncesiçocuklarına yönelik piramit modeline dayalı uygulama temellikoçluk desteği içeren öğretmen mesleki gelişim programınınetkililiği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNAN KALKAN

Danışman: YUSUF ZİYA TAVİL

Özet:

Bir bireyin toplumsal sistem içerisinde sağlıklı bir şekilde işlev göstermesi, doğuştan başlayan sosyal-duygusal becerilerin okul öncesi dönemde gelişimi ve desteklenmesi ile yakından ilişkilidir. Bu dönemde küçük çocukların sosyal-duygusal gelişimlerinin desteklenmesinde anahtar rol üstlenen okul öncesi öğretmenlerinin, çocukların sosyal-duygusal gelişimlerini desteklemeye ve problem davranışlarını önlemeye yönelik stratejileri öğrenmesinin ve kullanmasının önemi büyüktür. Bu araştırmada, Piramit Modeli’ne dayalı olarak sosyal-duygusal gelişimi desteklemek ve problem davranışları önlemek üzere okul öncesi öğretmenleri için geliştirilen, öğretmen eğitim çalıştayları ile uygulama temelli koçluk desteği içeren bir mesleki gelişim programının, okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında kullandıkları stratejileri geliştirme ve sınıflarındaki çocukların sosyal-duygusal gelişimlerini destekleme ve problem davranışlarını önleme üzerindeki etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu araştırmada, bu temel amaç doğrultusunda kontrol gruplu öntest-sontest deneysel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmaya okul öncesi eğitimi sınıflarında görev yapan 34 okul öncesi öğretmeni (15 deney grubu, 19 kontrol grubu) ile yaşları 36-72 ay arasında değişen 65 çocuk (29 deney grubu, 36 kontrol grubu) katılmıştır. Araştırma kapsamında, deney grubunda yer alan öğretmenlere, ikişer hafta arayla dört öğretmen eğitim çalıştayı ile sekiz hafta uygulama temelli koçluk desteği sunulmuştur. Kontrol grubunda yer alan öğretmenlerden ise çocukların sosyal-duygusal gelişimini desteklemek ve problem davranışlarını önlemek amacıyla yaptıkları uygulamalara devam etmeleri istenmiştir. Çalışmanın bulguları, öğretmen eğitim vi çalıştayları ve uygulama temelli koçluk desteği içeren mesleki gelişim programının, deney grubunda yer alan öğretmenlerin sınıflarındaki çocukların sosyal-duygusal gelişimlerini desteklemek ve problem davranışlarını önlemek için kullandıkları stratejiler üzerinde etkili olduğunu ve öğretmenlerin öğrendikleri stratejileri mesleki gelişim programı sonlandırıldıktan bir ve dört ay sonra gerçekleştirilen izleme oturumları sırasında da kullanmaya devam ettiklerini göstermiştir. Ayrıca çalışmanın bulguları, öğretmenleri öğretmen eğitim çalıştayları ve uygulama temelli koçluk desteği içeren mesleki gelişim programına katılan çocukların sosyal beceri ve sosyal etkileşim davranışlarında, öğretmenleri bu mesleki gelişim programına katılmayan çocuklara göre belirgin bir şekilde artış olduğunu ve problem davranışlarında ise bir azalmanın olduğunu göstermiştir. Dahası, deney grubunda yer alan okul öncesi öğretmenleri, öğretmenlerin çalıştıkları okullarda görev yapan yöneticiler ve çalışmaya katılan çocukların ebeveynleri mesleki gelişim programı ile bu programın öğretmen uygulamaları ve çocuklar çıktıları üzerindeki etkileri hakkında olumlu görüşlere sahip olduklarını rapor etmişlerdir. Çalışmanın bulguları, ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve bulgular temel alınarak ileriki uygulama ve araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.