Çevresel kirletici sodyum omadin'in zebra balıklarında (Danio rerio) genotoksik ve antioksidan sistem üzerine etkilerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLKNUR YILMAZ SEZER

Danışman: AYLİN SEPİCİ DİNÇEL

Özet:

Son yıllarda dünyadaki üretim ve aşırı tüketim faaliyetlerinin en çarpıcı sonuçlarından biri çevresel kirleticilerin sayısındaki hızlı artıştır. Teknolojik ve modern hayatın zararlı sonuçlarından biri olan çevresel kirleticiler, insan ve diğer canlıların sağlığını tehdit etmektedir. Sodyum omadin (NaOM), bakteri ve mantarlara karşı yaygın olarak kullanılan bir çözücü ve biyosittir. Bir çevresel kirletici olan ‘NaOM'e maruz bırakılan zebra balıklarında DNA/RNA oksidatif hasarının ve antioksidan sistem üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Doku hasarı oluşturmak için altı grup zebra balığı (uzunlukları 3-4,5 cm) 24, 72 ve 96 saat olarak planlanan zaman aralıkları için 1 ug/L ve 5 ug/L dozlarında NaOM ‘a maruz bırakıldı. Tüm vücut zebra balığı DNA izolasyonu için homojenize ve hidrolize edildi ek olarak DNA/RNA oksidatif hasarı EIA ticari kit ile ölçüldü. Antioksidan enzim aktivitesi için katalaz (CAT) ve süperoksit dismutaz (SOD) seviyeleri ticari EIA kiti ile ölçüldü. Deney grupları arasındaki 8-OHdG (pg/100 mg doku), SOD (U/100 mg doku) ve Katalaz (CAT, μM formaldehit/100 mg doku) konsantrasyonlarının değerlendirmesinde SPSS programı kullanılmıştır ve gruplar arasındaki doku konsantrasyonlarında istatiksel anlamlılık saptanmıştır (p<0.05). Çalışmanın sonuçları çevre kirliliği, deniz kirliliği ve sağlık sorunları arasında farkındalık sunmaktadır. Çevresel kirleticilerin, besin ağı üzerindeki organizmaların farklı evrelerinde DNA hasarı ve antioksidan enzim sistemleri üzerindeki toksik etkilerine ulaşmak, insanlar üzerindeki etkileri anlamak ve tahmin etmek için temel veriler sağlar