SERT DOLGU KAYNAĞI YAPILMIŞ YAPI ÇELİĞİNİN AŞINMA VE BALİSTİK ÖZELLİKLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa SÖZERİ

Danışman: Tayfun Fındık

Özet:

Günümüzde ülkeler savunma alanında çok çeşitli silahlar kullanılmaktadır. Savunma sanayisi de gelişen silahlara karşı önlem almayı amaçlamakta ve bunun için çok çeşitli zırhlar kullanılmaktadır. Silahların gelişimiyle zırh alandaki çalışmalar artmıştır, farklı malzemelerin ve farklı yapıların balistik özellikleri araştırma konusu olmaya başlamıştır. Zırh malzemelerinin geliştirilmesinde birçok yöntem kullanılırken, bu çalışmada kaynak yöntemi tercih edilmiştir. Kaynak yöntemi, esas olarak iki parçayı birleştirme amacıyla kullanılsa da günümüzde sadece birleştirme yöntemi olmaktan çıkmış parça özelliklerini direkt etkileyen yöntemler arasına girmiştir. Kaplama kaynağı, sert dolgu elektrotları ile aşınmış ya da üretilen metal parçaların yüzeyinin kaplanarak aşınma dayanımı, çalışma ömrü ya da diğer özellikleri artırılması suretiyle uygulanan bir yöntemdir. Bu çalışmada, S355JR yapı çeliği olan plakanın üzerine Cr – Ni bazlı sert dolgu elektrotları kullanılarak elektrik ark kaynağı ile malzeme yüzeyine kaplama yapılmıştır. Bu kaplama işlemi 4 farklı elektrotla 6 farklı kombinasyonda kaynaklanmıştır. Kaynaklanan parçalara mikroyapı, sertlik ve aşınma testi uygulanmış, çıkan sonuçlara göre 4 farklı numune seçilerek bu numunelere balistik test yapılmıştır. Zırhlarda önemli parametrelerden birisi ağırlık olduğu için mümkün olan en düşük ağırlıkta maksimum fayda sağlanmak istenmektedir. Bu nedenle bu çalışmada ağırlık düşürülürken günümüzde kullanılan zırhlara hem ikame ürün geliştirilmek istenmiş hem de zırhlar isabet aldıktan sonra tamiri mümkün olmadığı için tamir amaçlı bu elektrotlardan yararlanılarak tekrar kullanılması hedeflenmiştir. Oluşturulan sert dolgu kaplama kaynağında numunelerden Fe14 – Fe14 900HV ile en yüksek sertlik değerine, 500HV ile en düşük sertlik değeri ise 307 – Fe7 numunesine aittir. Aşınma testinde, Fe14 – Fe14 numunesi 18 mg ile en az kütle kaybı oluşurken ve 307 – Fe7 numunesinde 104 mg ile en fazla kütle kaybı olmuştur. Balistik testte numunelerden bazıları FB7 ve VPAM 9 koruyuculuk seviyeleri için uygun bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler : Ark kaynağı, sert dolgu, yüzey kaplama, kaynağı, aşınma, balistik