LATERİTİK CEVHERLERDE ATMOSFERİK LİÇ VERİMİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK YÖNTEM GELİŞTİRİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURAY DEMİREL

Danışman: ÖZKAN MURAT DOĞAN

Özet:

Son zamanlarda sülfürlü yataklardaki rezervlerin azalmış olması dolayısıyla nikelin lateritik yataklardan kazanım yöntemlerinin teknolojik ve ekonomik olarak geliştirilmesi ile ilgili çalışmalara yönelimi artırmıştır. Ülkemizde ise tek hidrometalürjik nikel işletmeciliği Manisa’nın Gördes ilçesinde bulunan lateritik cevherlerden gerçekleştirilmektedir. Bu tez kapsamında %70 limonit - %30 nontronit karışımı Gördes lateriti üzerinde klasik atmosferik liç ve kavurma liçi yöntemlerinin etkileri incelenmiş, mevcut yüksek basınçlı liç ile karşılaştırılmıştır. Liç yöntemleri incelenirken cevherin tane boyutu, kavrulma süresi, cevher/asit oranı, katı-sıvı oranı ve liç süresi parametreleri dikkate alınmıştır. Sıcaklık 90℃ olarak sabit tutulmuştur. Klasik liç yönteminde 50 mikrometre boyutundaki cevherin 1/1 cevher/asit oranında, % 15 katı içerecek şekilde iki saat sülfürik asit ile liç edilmesi sonucu % 65 Ni, % 62 Co ve % 31 Fe verimleri elde edilmiştir. Kavurma liçi yönteminde ise 50 mikrometre cevher 10 dakika boyunca konsantre sülfürik asit ile kavrulduktan sonra katı oranı % 15 olacak şekilde su ilavesi ile 1/1 cevher/asit oranında 30 dakika liç edildiğinde % 92 Ni, % 86 Co ve % 64 Fe verimleri elde edilmiştir. Kavurma liçi ile mevcut tesiste 45 bar basınç ve yaklaşık 250 ℃ sıcaklıkta elde edilen % 85 Ni, % 84 Co ve % 14 Fe verimlerinin dahi üzerinde değerler elde edilebilmiştir. Bu durum mevcut prosese kıyasla yüksek basınç ve sıcaklık etkisini ortadan kaldırarak hem işletim kolaylığı sağlayan hem de kısa sürede benzer verimlerin elde edilebildiği alternatif bir yöntem olarak görülmüştür. Düşük yatırım, kurulum kolaylığı ve düşük işletme maliyeti gerektirecek bu yöntem ile düşük tenördeki cevherlerin ekonomik olarak işlenebileceği düşünülmüştür