Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖZDE ÇOBANOĞLU
Danışman: BÜLENT ÇELİK
Özet:Gözlemsel araştırmalarda birimlerin, tedavi ve kontrol gruplarına atanmasında araştırmacının müdahalesinin olmaması ve rastgeleliğin tam olarak sağlanamamasından dolayı, tedavi ve kontrol grupları arasında ortak değişkenler bakımından önemli farklılıklar meydana gelmektedir. Tedavi ve kontrol grupları arasındaki bu farklılıklar nedeni ile tedavi etkisinin tahmininde ortaya çıkan sistematik hatayı en aza indirmek için eşleştirme, tabakalara ayırma, regresyon düzeltmesi gibi yöntemler kullanılabilmektedir. Fakat ortak değişken sayısının çok olduğu durumlarda bu gibi yöntemler yeterli olmamaktadır. Bu nedenle, gözlemsel verilerde tedavi etkisi tahminindeki sistematik hatayı azaltmak ve kesinliği arttırmak amacıyla 1983 yılında Rosenbaum ve Rubin tarafından mevcut yöntemlere alternatif olarak eğilim skoru geliştirilmiştir. Eğilim skoru, çok sayıda ortak değişkeni tek bir boyuta indiren bir denge skorudur. Bir birimi belirli bir tedaviye atamanın koşullu olasılığı olan eğilim skoru sadece tıp alanında değil ekonomi, sosyal bilimler, psikoloji gibi çeşitli alanlarda da rağbet gören bir yöntemdir. Bu çalışmada, gerçek bir veri seti kullanılarak tedavi ve kontrol grupları arasındaki ortak değişkenlere göre oluşan farklılıkların giderilmesi için eğilim skoru ile eşleştirme (en yakın komşuluk, caliper) ve ağırlıklandırma yöntemleri uygulanmış ve standartlaştırılmış farklar ile her bir ortak değişken için denge kontrolü yapılmıştır. Denge kontrollerinin sonucunda, bütün ortak değişkenlerin dengeye girdiği ağırlıklandırma yönteminden sonra tedavi değişkeni için önemli olan risk faktörleri belirlenmeye çalışılmıştır.