Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HACI AHMET BOLAT
Danışman: Ülkü Eser Ünaldı
Özet:
Türkiye’nin eğitim alanında işbirliklerini sürdürdüğü Avrupa Birliği’nin bir üyesi olarak
Fransa eğitim sistemi ile karşılaştırmalı incelemelerinin yapılması önem arz etmektedir. Bu
kapsamda yapılan bu çalışma ile Türkiye’de uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim
programı ve ders kitapları ile Fransa’da uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim
programının karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Türkiye ve Fransa’da
uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim programları arasında ne gibi benzerlik ve
farklılıkların bulunduğunu nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile
belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlardan da görüleceği üzere Fransa’da okutulan
coğrafya ders kitaplarında görsel ve karikatür kullanımına hayli yer verilmiş olup, tarih
konularını da coğrafya ders kitaplarının içeriğinde işlenmiştir. Coğrafya öğretim
programlarında iki ülke arasında bariz farklılıklar bulunmamaktadır. Türkiye’de okutulan
coğrafya ders kitaplarının içeriğinde karikatür kullanılmamıştır. Bu çalışma Avrupa Kredi
Transfer Sistemine dâhil olan Türkiye için önem arz etmektedir. Türkiye ve Fransa’nın
milli eğitim sistemleri merkezden yönetim ilkelerine göre düzenlenmiştir. Yapılan bu
çalışmada Fransa’nın çeşitli bölgelerinde kullanılan ders kitaplarından üç tanesi seçilmiş ve
Türkiye’de MEB tarafından yayınlanan kılavuz kitaplar üzerinden incelemeler yapılmış ve
karşılaştırılmıştır. Okullarda coğrafya eğitimine en erken başlayan devletlerden biri olan
Fransa bu alanda bazı eksikliklerine rağmen oldukça gelişmiştir. Coğrafya ilköğretimden
liseye matematik ve Fransızca gibi her sınıfta öğretiminin yapılması zorunlu olan
derslerden biridir. Fransa coğrafya öğretim programlarını sürekli yenileyen, uygulamaya
dönük, teknolojiye açık, öğrenci merkezli bir model uygulamaktadır. Bu disiplindeki birçok yenilik ülkenin öğretim programlarında yer bulmuştur. Okul derslerindeki
coğrafyada değişen anlayışa uygun olarak insan ve çevresiyle olan ilişkileri ve sonuçlarıyla
ele alınmaktadır. Mekânsal analiz ve sonuçları coğrafyanın en büyük uğraş alanı haline
gelmiştir. Coğrafya derslerinde eğitim teknolojileri ve coğrafya bilgi sistemlerinin
kullanımında önemli eksiklikler ve zorluklar yaşanmaktadır. Türkiye’de uygulanan
öğretim programının da eksik yönleri çalışma içerisinde verilmiş ve karşılaştırmalar
yapılmıştır. Türkiye’de Coğrafya alanında öğretim programlarının daha işlevsel hale
gelebilmesi ve coğrafya ders kitaplarının her açıdan derinlemesine incelenmesi adına
coğrafya kongresi toplanmasının gerekliliği önerilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Coğrafya, Eğitim, Öğretim Programı, Fransa ve Türkiye’de Eğitim