Türkiye ve Fransa Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HACI AHMET BOLAT

Danışman: Ülkü Eser Ünaldı

Özet:

Türkiye’nin eğitim alanında işbirliklerini sürdürdüğü Avrupa Birliği’nin bir üyesi olarak

Fransa eğitim sistemi ile karşılaştırmalı incelemelerinin yapılması önem arz etmektedir. Bu

kapsamda yapılan bu çalışma ile Türkiye’de uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim

programı ve ders kitapları ile Fransa’da uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim

programının karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Türkiye ve Fransa’da

uygulanan ortaöğretim coğrafya öğretim programları arasında ne gibi benzerlik ve

farklılıkların bulunduğunu nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile

belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlardan da görüleceği üzere Fransa’da okutulan

coğrafya ders kitaplarında görsel ve karikatür kullanımına hayli yer verilmiş olup, tarih

konularını da coğrafya ders kitaplarının içeriğinde işlenmiştir. Coğrafya öğretim

programlarında iki ülke arasında bariz farklılıklar bulunmamaktadır. Türkiye’de okutulan

coğrafya ders kitaplarının içeriğinde karikatür kullanılmamıştır. Bu çalışma Avrupa Kredi

Transfer Sistemine dâhil olan Türkiye için önem arz etmektedir. Türkiye ve Fransa’nın

milli eğitim sistemleri merkezden yönetim ilkelerine göre düzenlenmiştir. Yapılan bu

çalışmada Fransa’nın çeşitli bölgelerinde kullanılan ders kitaplarından üç tanesi seçilmiş ve

Türkiye’de MEB tarafından yayınlanan kılavuz kitaplar üzerinden incelemeler yapılmış ve

karşılaştırılmıştır. Okullarda coğrafya eğitimine en erken başlayan devletlerden biri olan

Fransa bu alanda bazı eksikliklerine rağmen oldukça gelişmiştir. Coğrafya ilköğretimden

liseye matematik ve Fransızca gibi her sınıfta öğretiminin yapılması zorunlu olan

derslerden biridir. Fransa coğrafya öğretim programlarını sürekli yenileyen, uygulamaya

dönük, teknolojiye açık, öğrenci merkezli bir model uygulamaktadır. Bu disiplindeki birçok yenilik ülkenin öğretim programlarında yer bulmuştur. Okul derslerindeki

coğrafyada değişen anlayışa uygun olarak insan ve çevresiyle olan ilişkileri ve sonuçlarıyla

ele alınmaktadır. Mekânsal analiz ve sonuçları coğrafyanın en büyük uğraş alanı haline

gelmiştir. Coğrafya derslerinde eğitim teknolojileri ve coğrafya bilgi sistemlerinin

kullanımında önemli eksiklikler ve zorluklar yaşanmaktadır. Türkiye’de uygulanan

öğretim programının da eksik yönleri çalışma içerisinde verilmiş ve karşılaştırmalar

yapılmıştır. Türkiye’de Coğrafya alanında öğretim programlarının daha işlevsel hale

gelebilmesi ve coğrafya ders kitaplarının her açıdan derinlemesine incelenmesi adına

coğrafya kongresi toplanmasının gerekliliği önerilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Coğrafya, Eğitim, Öğretim Programı, Fransa ve Türkiye’de Eğitim