Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEVTAP SİNANOĞLU
Danışman: Beran Firidin
Özet:
Bu çalışmanın amacı ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersi kapsamında
işlenen elektrik devreleri ünitesindeki kavram yanılgılarının tespit edilmesidir. Çalışma,
2017-2018 eğitim öğretim yılı Ankara ilinde 55 özel okul öğrencisi ile
gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak güvenirliği ve geçerliliği hesaplanmış hazır
test (BEDÜBKT) kullanılmıştır. Basit elektrik devreleri üç basamaklı kavram testi 12
sorudan oluşan, her soru kendi içinde 3 basamaklı bir testtir. Her soru kendi içinde
öğrencinin bilgisini, soruya verdiği cevabın nedenini ve emin olup- olmamasını
ölçmektedir. Verilerin analizi için, demografik bilgilerde yüzde ve frekans, yanıtlardan
emin olma durumlarına göre bilgi ve doğru neden bildirme düzeyleri ve cinsiyetlerine
göre bilgi ve doğru neden gösterme düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi için Mann
Whitney u testi, nedenler ile bilgi düzeyleri arasındaki tutarlılığı incelemek için
korelasyon analizi, cinsiyete göre emin olma oranlarının incelenmesi için ki-kare testi
vii
uygulanmış olup, 0,05 kritik karar verme düzeyinde analizler gerçekleştirilmiştir.
Sonuçların değerlendirilmesi SPSS 22.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Yapılan analiz sonucunda elektrik ünitesinin araştırılan kısmında öğrencilerin kavram
yanılgıları yaşadığı tespit edilmiştir. 12 sorudan 10’unda verilen doğru cevapların benzer
nedenlerle cevaplandırıldığı, 11’ inde soruların cinsiyet ve bilgi düzeyi arasında anlamlı
ilişki bulunmadığı, soruların 11’ inde cinsiyet ve sorulara verdiği doğru nedenin arasında
anlamlı ilişki bulunmadığı, bilgi soruları ve nedenlerine verilen cevaplar cinsiyete göre
incelendiğinde bütün soruların benzer düzeyde olduğu, 8’ inde bilgi düzeyi ve emin olma
arasında anlamlı ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerde devre elamanlarının
bağlanmasında, paralel bağlı dirençlerde akımın nasıl dağıldığını bilmelerinde, devreye
yeni seri ve paralel bir direnç bağlandığında akımın nasıl değişeceğini bilip
bilmemelerinde, devreden geçen akımın hangi noktada en büyük olup olamayacağını
bilmelerinde, eşit dirence sahip ampüllerin bulunduğu paralel kollara akımın nasıl
dağıldığını bilmelerinde, eşit dirence sahip paralel ampüllerin parlaklıklarının aynı
olacağını bilmelerinde, kısa devre kavramı hakkında, eşdeğer direncin ana koldan geçen
akıma etkisinde, devreden akım geçebilmesi için hangi gerekliliklerin olmasının
bilinmesinde, kısa devre durumunda akımın nasıl davrandığını bilmelerinde kavram
yanılgılarına düştükleri tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kavram yanılgısı, Basit elektrik devreleri, Ortaokul.