Nurullah Ataç'ın edebiyat eğitimindeki yeri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: TUBA AÇIKGÖZ

Danışman: HALİL ÇELTİK

Özet:

Geçmişten günümüze aktarılarak gelen tarihi birikimlerin, yaşanmışlıkların, tecrübelerin, duygu ve düşüncelerinin sonucu oluşan değerler, hem bireysel hem de toplumsal olarak hayatlara yön veren inanışların tümüdür. Sahip olunan bu değerler sayesinde var olan toplumlar, yine bu değerlerle geleceğe umutla bakabilirler. Türk Dili ve Edebiyatı dersi vasıtasıyla gençlere, sahip olduğumuz değerler benimsetilebilir. Edebiyatla tanışan öğrenci hem sanatçıyla hem de sanat eseriyle iyi-kötü, güzel-çirkin gibi kavramları estetik bir çerçeve içinde görerek olması gerekeni algılayabilir. Böylece düşünen, sorgulayan ve analizler yapabilen genç beyinler yetişmiş olur. Dil ise toplumların kültürel birikimlerini gelecek nesillere aktaran bir araçtır. Duygu ve düşünceleri ifade etme, iletişim kurma, toplumsal değerleri aktarma vasıtası olan dil, insanlar arasında güçlü bir bağ oluşmasına önemli katkılar sağlar. Topluma ait kültür ögeleri dil ile gelecek kuşaklara aktarılır. Dil eğitimi, insanların anadillerini doğru bir şekilde öğrenmesini hedefler. Bu da Türk Dili ve Edebiyatı dersi sınırları içindedir. Araştırmanın Nurullah Ataç üzerinde yoğunlaşmasının sebebi, yazarımızın dil ve eğitim alanlarında önemli fikirler ortaya koymuş olmasıdır. Yazılarında edebiyat eğitimiyle ilgili düşüncelerini açıklayan Ataç, gençlere, araştırmacılara ve öğretmenlere ışık tutacak bilgilere değinir. Araştırmayla birlikte, Ataç'ın görüşleri doğrultusunda yeni ve çağdaş bir eğitim sisteminin nasıl olması gerektiği hakkında bilgiler elde edilmiştir. Bu araştırmanın edebiyatla ve edebiyat eğitimiyle ilgilenen araştırmacılara ve öğretmenlere kaynak olacağı düşünülmektedir. Birinci ve ikinci bölümde Nurullah Ataç'ın edebiyat eğitimi ile ilgili düşünceleri üzerine yapılan bu çalışmanın önemi ve amacı anlatılmıştır. Çalışma sürecinde uygulanan yöntem, sınırlılıklar, varsayımlar açıklanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Üçüncü bölümde, yazar hakkında ön bilgi sağlanması ve edebiyat eğitimi ile ilgili düşüncelerini anlamaya yardımcı olması sebebiyle Nurullah Ataç'ın hayatı ve eserleri incelenmiştir. Dört, beş, altı ve yedinci bölümler tezimin ana konusunu oluşturmaktadır. Şiir-mana, şiir-fayda, divan şiiri, halk şiiri, şiirde biçim alt başlıkları dâhilinde Ataç'ın şiir hakkındaki düşünceleri anlatılmıştır. Genç şairlere verdiği destek ile gelecek nesillere verdiği önem vurgulanmıştır. Roman, hikâye, tiyatro, masal, edebiyat tarihi, tercüme ve eleştiri-deneme-söyleşi hakkındaki düşüncelerinden yola çıkılarak Ataç'ın nesir hakkındaki düşünceleri anlatılmıştır. Nurullah Ataç ismi etrafında yapılan araştırmalar genellikle dil üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada da Ataç'ın dil anlayışı, dilin kültür ve uygarlıkla ilişkisi ve dili yenileştirme çalışmaları konuları esas alınarak incelenmiştir. Tezimin çekirdeğini oluşturan kısım ise Nurullah Ataç'ın eğitim ile ilgili düşüncelerinin araştırıldığı yedinci bölümdür. Türk ve Batı Edebiyatı eğitimi ve ana dil eğitimi alt başlıklarıyla Ataç'ın eğitim anlayışı aktarılmıştır. Yazıları esas alınarak öğretmenlik mesleği ile ilgili görüşleri bir araya toplanmış ve böylece nasıl eğitim verilmesi hakkındaki düşünceleri açığa çıkarılmıştır. Son olarak da Nurullah Ataç'ın gençlere verdiği öğütler toparlanarak eğitim alanına katkı sağlanması, gençlerin yoluna ışık tutması amaçlanmıştır.