Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler eğitimi çerçevesinde hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: SİBEL OĞUZ

Danışman: MEHMET ALİ ÇAKMAK

Özet:

Hukuk okuryazarı olma denildiğinde aklımıza öğrencileri hukuk alanında birer uzman haline getirmek değil, daha ziyade onların bir vatandaş olarak hukuk kapsamındaki görev ve sorumluluklarının farkına varmalarını sağlamak gelir. Bundan dolayı bu araştırmada sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmamızda, betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubumuzu maksimum çeşitlilik örnekleme yolu kullanılarak seçilen NUTS (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics) 1?i oluşturan ve 12 bölge içerisinden 2012-2013 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 3407 ortaokul sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu çalışmada, temel eğitim basamağında öğrenim gören öğrencilerin yazmış oldukları kompozisyonlardan ve Sosyal Bilgiler dersi hukuk konularının kazanımlarından yola çıkılarak, araştırmanın amacına göre kişisel bilgi formu, hukuka yönelik duyuşsal eğilimler ölçeği, hukuk davranış ölçeği ve hukuk bilgi testi olmak üzere dört bölümden oluşan ?Temel Eğitim Hukuk Okuryazarlığı Anketi? kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri için SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılmış, analizlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Hukuk okuryazarlığını oluşturan bileşenler ile bağımsız değişkenler arasında ilişkisiz (bağımsız) örneklemler için ?t- Testi?, ilişkisiz örneklemler için ?Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)? ve hukuk okuryazarlığı bileşenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ortaya koymak amacıyla ?Basit Korelasyon? analizi yapılmıştır. Ayrıca çalışmamızda varyansların homojen olmaması durumunda ?Welch Testi? ile veriler analiz edilmiştir. Sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlığı ölçeğinden aldıkları toplam puanın ortalamasına bakıldığında, sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlığı düzeylerinin belirlenen değerlere göre yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Hukuk okuryazarlığı boyutları olan bilgi, duyuş ve davranışta pozitif yönde orta düzeye yakın anlamlı bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.