Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şule Erşan
Danışman: FATMA ALİSİNANOĞLU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Çocukluk döneminin doğal aktivitesi ve öğrenme alanı olan oyun çocuğun gelişiminde ve eğitiminde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle nitelikli bir okul öncesi eğitim kurumunda oyundan planlı ve sistemli olarak yararlanılması gerekmektedir. Oyunun niteliğini arttırmak ve çocuklarda öğrenmeyi sürekli geliştirebilmek için öğretmenin, oyun ortamları ile ilgili planlama ve düzenleme yapmak, rehberlik yapmak, katılımcı ve gözlemci olmak, gibi sorumlulukları vardır. Araştırma okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin ilgi köşelerinde serbest oyun etkinlikleri ile ilgili görüş ve ygulamalarının incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, tarama modelindedir. Veri elde etmede nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme ve yapılandırılmış gözlem teknikleri birlikte kullanılmış olup, verilerin analizinde nitel yöntemlerden içerik analizi ve nicel yöntemlerden frekans dağılımı kullanılmıştır. Ankara ili merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bağımsız anaokullarında kadrolu olarak görev yapan lisans mezunu 40 öğretmen araştırmanın çalışma gurubunu oluşturmuştur. Bu öğretmenlere ilgi köşelerinde serbest oyun etkinlikleri ile ilgili (planlama, ortam hazırlama, etkinlik süreci ve değerlendirmeye yönelik ) 20 sorudan oluşan görüşme formu uygulanmıştır. Daha sonra guruptan seçilen 2 öğretmen farklı zamanlarda 3 kez, 40 dakika sınıflarında serbest oyun etkinlikleri uygulamaları sırasında gözlem formu kullanılarak gözlenmiştir. Araştırmada gözlem ve görüşme teknikleri kullanılarak toplanan verilerin analizi sonucunda zaman zaman birbiriyle çelişir görünen, zaman zaman ise birbirini destekleyen çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda öğretmenlerin serbest zaman etkinliklerini sabah ilk etkinlik olarak planladıkları ve bu etkinliğe yaklaşık bir saat zaman ayırdıkları görülmüştür. Ancak serbest zaman etkinliği öğretmenler tarafından sadece çocukların serbestçe oynayacağı amaçsız bir etkinlik olarak görülmektedir. İlgi köşelerinde oyunun sosyal beceri gelişimine katkısı önemsenirken bilişsel süreçlere katkısı çok fazla dikkate alınmamaktadır. Okul öncesi eğitim programında önerildiği için sınıflarda yer verilen ilgi köşeleri çocukların gelişim ve eğitimlerine destek sağlayacak şekilde etkin ve aktif olarak kullanılmamakta, köşelerin düzenlenmesinde, çocukların ilgi ve ihtiyaçları, plandaki amaç ve kazanımlar göz önünde bulundurulmamaktadır. Sanat köşesi dışında tüm köşelere yer verilen sınıflarda müzik, fen-matematik ve kitap köşeleri materyal yetersizliği, öğretmen müdahelesi, materyallerin ulaşılır olmaması gibi nedenlerle çocukların ilgisini çekmemektedir. Ayrıca öğretmenlerin ilgi köşelerinde oyun sırasında çocuklara yeterli rehberlik yapamadıkları, çocuklarla etkileşim içinde olmadıkları ve gözlem yapmadıkları saptanmıştır. İlgi köşelerinde oynanan oyunların önemi hakkında teorik bilgiye sahip olan öğretmenlerin, bu bilgileri uygulamaya aktaramadıkları ve çocuk merkezli eğitim yaklaşım yerine öğretmen merkezli eğitim yaklaşımı ile uygulamaları sürdürdükleri belirlenmiştir. Bu bulgulara dayalı olarak, okul öncesi öğretmenlerine, kurum yöneticilerine, akademisyenlere ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.