Deneysel endometriozis modeline D3 vitamini etkisinin GnRH analoğu buserelin asetat ile karşılaştırılmalı olarak incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Histoloji Ve Embriyoloji Anabilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE KÖYLÜ

Danışman: Suna Ömeroğlu

Özet:

Endometriozis, endometriyal dokunun uterus dışı yerleşimi sonucunda gelişen ve kronik inflamasyonla seyreden bir durumdur. Buseralin asetat klinik uygulamalarda endometriozis tedavisinde kullanılan bir GnRH analoğudur. Bu çalışmada, Buserelin asetat ile anjiyogenezisi baskıladığı ve apoptozisi uyardığı bilinen D vitamininin endometriozis üzerine etkileri karşılaştırıldı. Bunun için 10 haftalık Sprague Dawley türü 28 adet dişi sıçanda cerrahi endometriozis oluşturuldu. İlk operasyondan 28 gün sonra sıçanların abdomenleri açılarak peritoneal bölgede yer alan endometriyotik alanların boyutları ölçüldü, adezyon skorları hesaplandı ve sonra sıçanlar rastgele 4 gruba ayrıldı. Birinci gruptaki sıçanlara 28 gün boyunca intramüsküler NaCl solüsyonu uygulandı. İkinci grup sıçanlarına dimetil sülfoksit içerisinde çözdürülen D3 vitamini 28 gün boyunca intramüsküler yoldan uygulanırken, üçüncü gruptaki hayvanlara ise 28 gün boyunca sadece intramüsküler dimetil sülfoksit solüsyonu verildi. Dördüncü gruptaki hayvanlara distile su içerisinde çözdürülmüş buserelin asetat 3 hafta boyunca haftada 1 kez subkutan yoldan uygulandı. Deneylerin tamamlanması sonrasında sakrifiye edilen sıçanların endometriyotik implantları, boyutları ve adezyon skorları değerlendirildikten sonra karın duvarıyla birlikte eksize edilerek çıkarıldı. Histomorfolojik değerlendirmeler için doku kesitleri hematoksilen eozin ve Masson trikrom ile boyanarak incelendi. Bcl-2 ve Bax antikorları ve TUNEL yöntemi kullanılarak dokudaki proapopitotik ve antiapopitotik süreçler immünhistokimyasal olarak değerlendirildi. Ayrıca, sıçanların peritoneal sıvı örneklerinde enflamasyon belirteçlerinden TNF-α ve anjiyogenezis sürecini değerlendirmeye yönelik VEGF düzeyleri ölçüldü. Veriler birlikte değerlendirildiğinde, D vitamini grubuna ait bulguların buserelin asetat grubuna yakın sonuçlar gösterdiği tespit edildi. Sonuç olarak, D vitamini fibrotik alanların gerilemesi ve apoptotik sürecin uyarılmasıyla endometriyal implant alanlarının gerilemesine aracılık etmiş olabilir.

Anahtar Kelimeler : Apoptozis, buserelin asetat, D3 vitamini, endometriozis