Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fazilet Gül İNCE ARACI
Danışman: Şeref Tan
Özet:
Bu araştırmanın birincil amacı, Akademik Benlik Kavramı (ABK) Ölçeğinin çok boyutlu bilgisayar ortamında bireye uyarlanmış test (çok boyutlu BOBUT) olarak uyarlanmasının uygunluğunu araştırmaktır. Amaç doğrultusunda öncelikle 8. ve 9. sınıf öğrencilerinden ABK ölçeği kağıt-kalem uygulaması verisi toplanmıştır. 1807 öğrenciden toplanan veri ile ölçülen yapının çok boyutluluk özelliği gösterip göstermediği sınanmış ve yapının çok boyutlu olduğuna karar verilmiştir. Gerçekleştirilen faktör analizleri sonucunda ise en uygun modelin maddeler arası boyutluluk (basit çok boyutlu) modeli olduğu belirlenmiştir. Sonraki aşamada, gerçek verilere dayalı post-hoc simülasyon uygulamaları yürütülmüştür. Uygulamalar hem tek boyutlu hem de çok boyutlu BOBUT olarak gerçekleştirilmiştir. Posthoc simülasyonlarda sonlandırma kuralı olarak standart hata kuralı ve sabit madde sayısı kuralı uygulanmıştır. Çok boyutlu Madde Tepki Kuramı (çok boyutlu MTK) modeli olarak çok boyutlu Aşamalı Tepki Modeli (çok boyutlu ATM) ve çok boyutlu Genelleştirilmiş Kısmi Puanlama Modeli (çok boyutlu GKPM) kullanılmıştır. Araştırmada madde seçme yöntemi olarak iki klasik yöntem olan APrule ve DPrule ile Braeken ve Paap (2020) tarafından alana yeni kazandırılan filtrelenmiş-A(A-filtered), hafif kısıtlanmış-A (A-soft restricted), filtrelenmiş-D (D-filtered) ve hafif kısıtlanmış-D (D-soft restricted) yöntemleri kullanılmıştır. Yeni madde seçme yöntemleri ile ABK Ölçeği-çok boyutlu BOBUT uygulamasında karşılaşılabilecek, madde seçme yöntemi ile sonlandırma kuralı arasındaki asimetri problemine çözüm bulmak amaçlanmıştır. Uygulama bulgularını değerlendirme ve karşılaştırma amacı ile post-hoc simülasyonlar sonucunda her bir boyut için ortalama madde sayısı, bias, RMSD, kağıt-kalem uygulamasından elde edilen θi ve post-hoc simülasyonlar aracılığı ile elde edilen 𝜃𝜃�i değerleri arasındaki korelasyon, ortalama standart hata, uygulanan madde ranjı gibi istatistikler sunulmuştur. Araştırma bulgularına göre, hem klasik hem de yeni madde seçme yöntemleri ile yürütülen uygulamalar istenen ölçme kesinliği, ölçüm doğruluğu ve verimliliği ile tamamlanmıştır. Ancak klasik madde seçme yöntemleri ile yürütülen uygulamaların tamamlanması için gereken ortalama madde sayısı, yeni madde seçme yöntemleri ile yürütülen uygulamalar için gereken ortalama madde sayısından oldukça yüksektir. Çok boyutlu BOBUT ile tek boyutlu BOBUT uygulamaları karşılaştırıldığında ise, tek boyutlu BOBUT uygulamalarının bazı boyutlar için istenen sonlandırma kuralını sağlamakta başarısız olduğu ve kullanılan madde sayılarına göre çok boyutlu BOBUT uygulamalarına göre göreceli etkililiklerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bulgular doğrultusunda, ölçeğin çok boyutlu BOBUT olarak uyarlanmasının uygun olduğuna karar verilmiştir. Çok boyutlu BOBUT uygulamalarının standart hataya dayalı yürütülmesinde karşılaşılan asimetri probleminden kaçınmak için kullanılan yeni madde seçme yöntemleri ile gerçekleştirilen simülasyonlarda, belirlenen sonlandırma kuralına istenen ölçme doğruluğu ve daha az madde ortalaması ile ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Çok Boyutlu Madde Tepki Kuramı, Çok Boyutlu Bilgisayar Ortamında Bireye Uyarlanmış Test, Post-Hoc Simülasyon, Madde Seçme Yöntemleri.