Ödül-ceza si̇stemi̇ ve Türki̇ye'deki̇ i̇ş kazalari i̇çi̇n uygulanabi̇li̇rli̇ği̇


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: PINAR ÖZTÜRK

Danışman: BÜLENT ALTUNKAYNAK

Özet:

Bu çalışmada, bir işyerinde her bir çalışan sigortalı için sabit olan kısa vadeli sigorta kolları prim oranının işyerinin kaza deneyimine göre farklılaştırılması prensibine dayanan Ödül-Ceza sisteminin (ÖCS) Türkiye'de uygulanabilirliği incelenmiştir. Çalışmada farklı prim oranlarına sahip 12 basamaklı bir ÖCS önerilmiştir. İşyerlerinin sisteme giriş basamağı 6 ve başlangıç primi %2 olarak alınmıştır. Basamaklara göre prim oranı belirlenmesinde beklenen değer prensibine bağlı prim hesaplaması kullanılmıştır. Bugünkü koşullar altında Markov zincirleri kullanılarak sistemin 45 yıl sonra durağanlaştığı görülmüştür ve 5, 10, 20 ve 45 yıl sonra işyerlerinin dağılımına bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim gelirlerindeki değişim incelenmiştir. Uygulanan ÖCS sonrasında SGK'nın zaman içerisinde prim gelirinin azalacağı görülmüştür. Bu azalmaya karşılık kaza sayılarındaki azalışın getireceği dolaylı ve dolaysız kazançlar söz konusudur. Kaza sayılarının dağılım özellikleri Bayes yöntemine dayalı olarak incelenmiştir. Kaza sayılarının önsel dağılımı Poisson, Bayes tahminine ilişkin marjinal dağılım ise Negatif Binom olarak bulunmuştur. Parametre tahminlerinde kullanılan sonsal dağılım ise Gamma dağılımıdır.