Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: SERAP ERDOĞAN TAYCAN
Danışman: HAYRUNNİSA BOLAY BELEN
Özet:Uyku bozuklukları bireylerin yaşam kalitesini etkilemekle kalmayıp, yaşadıkları fiziksel ve psikiyatrik hastalıkların takip ve tedavisini de güçleştirmektedir. Bu çalışmada uyku yoksunluğunun ağrı ve anksiyete davranışlarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Lityum psikiyatrik hastalıkların tedavisinde duygudurum dengeleyici bir ajan olarak kullanılan bir ilaçtır ve uyku ve ağrı ile ilgili etkileri de mevcuttur. Uyku yoksunluğunun ağrı ve anksiyete üzerindeki etkilerinde lityumun nasıl bir rol oynayacağı sorusu da araştırmamıza dahil edilmiştir. Çalışmada dört grup rat kullanılmış, birinci gruba yedi gün boyunca günde iki kez intraperitoneal serum fizyolojik uygulanmıştır. İkinci gruptaki hayvanlara yedi gün boyunca günde iki kez serum fizyolojik uygulanmış, ardından 48 saat süreyle modifiye çoklu platform tekniği ile uyku yoksunluğu oluşturulmuştur. Üçüncü gruptaki hayvanlara yedi gün boyunca günde iki kez intraperitoneal lityum enjeksiyonu yapılmıştır. Dördüncü gruptaki hayvanlara ise yedi gün boyunca günde iki kez intraperitoneal lityum verilmesinin ardından 48 saat süreyle modifiye çoklu platform tekniği ile uyku yoksunluğu oluşturulmuştur. İkinci gruptaki hayvanların davranış analizlerinde anksiyete benzeri davranış ve lokomotor aktivitede artış saptanmıştır. Yükseltilmiş artı labirentte ise açık kollarda vakit geçirme ve açık kollar girme yüzdeleri artış göstermiştir. Üçüncü gruptaki hayvanlarda ise bu artış izlenmemiştir. İkinci ve üçüncü gruptaki hayvanlarda belirli ekstremitelerde allodini artışı görülmüştür. Lityum sonrası uyku yoksunluğu oluşturulan hayvanlarda ise bu artış daha fazla olmuştur. Uyku yoksunluğu sonrasında oluşan davranış değişikliklerinin anksiyete mi yoksa hiperaktivite ile mi ilişkili olduğu, uyku yoksunluğu sonrası artan allodininin lityumun etki ettiği mekanizmaları içermediği tartışılmıştır.