Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşegül Ergün
Danışman: MUSTAFA SARIKAYA
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu araştırmanın amacı; ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin maddenin parçacıklı yapısıyla ilgili başarı düzeylerini belirlemek ve bu konudaki öğrenme zorluklarını (kavram yanılgılarını) iyileştirmek için, modele dayalı etkinliklerin etkisini araştırmaktır. Maddenin parçacıklı yapısı konusunda literatürde verilen çalışmalar incelenerek, diğer ülkelerdeki öğrencilerin bu konuyla ilgili ne tür kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilerde var olan kavram yanılgılarının belirlenmesinde iki test kullanılmıştır. İlk test MPYDT (Maddenin Parçacıklı Yapısını Değerlendirme Testi), ikinci test ise MPYKT (Maddenin Parçacıklı Yapısı Kavram Testi) olarak adlandırılmıştır. Her iki test ?135? 9. sınıf öğrencisine uygulanmış ve yeterli güvenirliğe sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca, öğrencilere MDYT (Mantıksal Düşünme Yeteneği Testi) uygulanmıştır. Araştırma 2009-2010 öğretim yılının ikinci döneminde, Denizli il merkezinden rastgele seçilen bir ilköğretim ve ortaöğretim okulunda yürütülmüştür. İlköğretimin 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarından, her sınıftan seçilen ikişer şubede bulunan toplam 278 öğrenci ve ortaöğretimin 9, 10, 11 ve 12. sınıflarından, her sınıftan seçilen ikişer şubede bulunan toplam 207 öğrenci, tarama grubu olarak belirlenmiştir. Bu gruba uygulanan testler sonucunda öğrencilerin maddenin parçacıklı yapısı ile ilgili kavram yanılgılarına sahip oldukları bulunmuştur. Öğrencilerde bulunan kavram yanılgılarının, öğrencilerin öğretim seviyesine, öğretim kademesine, bulundukları sınıfa ve bilişsel gelişim dönemlerine bağlı olduğu tespit edilmiştir. Kavram yanılgılarının bulunma oranı açısından kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Araştırmada ayrıca, modele dayalı etkinliklerin maddenin parçacıklı yapısı ile ilgili kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisini belirlemek üzere, tek grup öntest- sontest modeli kullanılmıştır. Öğrencilerde var olan kavram yanılgılarının iyileştirilmesi için, modele dayalı etkinlikler deney grubunu oluşturan ?166? ilköğretim öğrencisine uygulanmıştır. Sonuç olarak modele dayalı etkinliklerin uygulanmasından sonra öğrencilerin bazı kavram yanılgılarının iyileştiği görülmüştür. Ancak bazı kavram yanılgılarının ise, modele dayalı etkinliklerden sonra giderilemediği belirlenmiştir. Ayrıca deney grubundan seçilen on öğrenci ile yapılan mülakatlarda, kavram yanılgılarının ders kitaplarındaki bazı anlatım tarzları ve gösterimlerden de kaynaklandığı tespit edilmiştir. Araştırmada kullanılan, öğrencilerin günlük hayatta sık karşılaştıkları maddelerin taneciklerini temsil eden renkli boncuk modellerin ve bilgisayar aracılığıyla gösterilen üç boyutlu modellerin, kavram yanılgılarının giderilmesinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Mülakatlarda, öğrencilerin derslerde yapılan modele dayalı etkinlikleri sevdikleri ve dersin işlenişinden zevk aldıkları da belirlenmiştir. Bu araştırma fen bilgisi ve kimya eğitimi için önemli sonuçlar içermektedir. Araştırma sonuçları öğrencilerde atom ve molekül kavramıyla ilgili bulunan kavram yanılgılarını gelişim dönemlerine ve yaşlarına bağlı olarak ortaya koyması açısından önemlidir. Araştırma sonuçları öğretmenlerin atom ve molekül kavramlarının öğretiminde, modele dayalı etkinlikleri kullanmalarını teşvik etmesi açısından da önemlidir.