Madencilik faaliyetleri sonrasında kazaların araştırılması ve arazi kullanımının belirlenmesi için yöntem önerisi: Mermer madenciliği uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: NİHAT ÇAĞIL ÇINAR

Danışman: EBRU VESİLE ÖCALIR AKÜNAL

Özet:

Madencilik faaliyetlerinin bitirilmesi sonrasında gerekli çevresel ve teknik önlemlerin alınmaması halinde ekolojik yapıda zararlar meydana gelmekte ve maden sahalarında kazalar yaşanmaktadır. Maden sahalarında oluşabilecek çevresel problemlerin azaltılması ve meydana gelebilecek kazaların önlenmesi amacıyla, madencilik sonrası alan kullanım planlamalarının oluşturulması gerekmektedir. Bu amaçla, mermer ocaklarının faaliyetlerinin bitirilmesi sonrasında alan kullanım planlamalarının belirlenmesi için coğrafi bilgi sistemleri, bulanık üyelik fonksiyonları, çok ölçütlü karar verme yöntemleri ve uzman görüşlerini içeren bir model geliştirilmiştir. Batı Akdeniz bölgesinde yer alan Antalya, Burdur ve Isparta illeri çalışma bölgesi olarak belirlenmiştir. Analitik ağ süreci yöntemi kullanılarak, alan kullanım kararına etki eden ölçütlerin ağırlıkları belirlenmiştir. Ölçütlerin standardizasyonunda bulanık üyelik fonksiyonları kullanılmıştır. Modelin uygulanması neticesinde tarım arazisi, ağaçlandırma alanı, rekreasyon alanı, endüstriyel gelişim alanı ve döküm alanı kullanım uygunlukları belirlenmiştir. Uygulaması yapılan model ile mermer sahaları için en uygun alan kullanım şekli tahsis edilmiştir. Alan kullanımının belirlenmesinde en etkili ölçütlerin, yerleşim alanları, yol ağı, su kaynakları ve yaban hayatı ölçütleri olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre ağaçlandırma alanı, rekreasyon alanı ve döküm alanı kullanımın uygunluğu sayılarının, göreceli olarak diğer alan kullanım türlerine göre fazla olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, planlamada belirli bir sistematik yaklaşımın oluşturulmasıyla fizibilite açısından faydalı sonuçlar elde edilmiştir.