Fenamifos'un kardiyotoksik etkisi ve naringenin'in koruyucu rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökçe Ceren BOYA

Danışman: Fatma Gökçe Apaydın

Özet:

Fenamifos (FNP) tarım topraklarındaki pek çok nematod zararlısının kontrol edilmesinde kullanılmakta olan organofosfatlı bir insektisitdir. Portakal, elma, tütün ve bazı tahıl türleri gibi bitkiler üzerinde tercih edilmektedir. Ancak fenamifosun önemli olumsuz ekolojik etkileri son zamanlarda dikkat çekmeye başlamıştır. Naringenin (NAR), limon, portakal, bergamot ve domates gibi turunçgillerde bolca bulunan, acı ve renksiz bir bileşiktir. Bu tez çalışmasında, sıçan kalp dokusunda fenamifos kaynaklı hasar üzerine naringeninin koruyucu etkisi incelenmiştir. Bu çalışmada yapılan deneylerde, deney hayvanları kullanımındaki etik standart protokollerine uyulmuştur. Deney hayvanları 4 gruba ayrılmıştır. Bunlar; kontrol grubu, fenamifos (0,76 mg/kg/gün) uygulanan grup, naringenin uygulanan grup (50 mg/kg/gün) ve fenamifos (0,76 mg/kg/gün) + naringenin (50 mg/kg/gün) uygulanan gruptur. Kimyasal maddeler deney hayvanlarına günde bir defa olacak şekilde oral gavaj yoluyla 28 gün süresince uygulanmıştır. Deney hayvanlarına uygulama sonunda sıçan kalp dokularındaki malondialdehit (MDA) seviyeleri ve antioksidan enzim aktiviteleri (SOD, CAT, GPx ve GST) spektrofotometrik metotlarla belirlendi ve gruplarda meydana gelen histopatolojik değişiklikler hazırlanan preparatlarla ışık mikroskobu ile incelendi. MDA seviyeleri ve antioksidan enzim (süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz, glutatyon S-transferaz) aktiviteleri belirlendiğinde kontrol grubuyla naringenin uygulanan gruptaki kalp dokuları arasında anlamlı bir fark gözlenmedi. 4. hafta sonunda kontrol grubu ile fenamifos uygulanan grup karşılaştırıldığında SOD, CAT, GPx ve GST enzim aktivitelerinde düşüş gözlenirken MDA seviyelerinde yükselme belirlenmiştir. Fenamifos ve naringenin birlikte uygulandığı grupta ise araştırılan parametrelerde iyileşme gözlenmiştir. Histopatolojik incelemelerde fenamifos sıçan kalp dokusu üzerinde pek çok patolojik değişime sebep olmuş ve naringenin, sıçan kalp dokusundaki patolojik oluşumları azaltmıştır. Sonuç olarak naringenin, fenamifosun sebep olduğu oksidatif stres ve histopatolojik hasarı azaltmıştır.

Sayfa Adedi : Fenamifos, naringenin, histopatoloji, kalp, oksidatif stres