Dünya fuarları ulusal pavyonlarında (2000-2020) sürdürülebilirliğin temsili

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Kamile MUMCUOĞLU

Danışman: Nazan Kırcı

Özet:

Mimari yapılar belirli fonksiyonlara hizmet eden işlevlerinin yanı sıra çeşitli düşünce ya da kavramları temsil eden gösterge niteliği taşıyan özellikleri ile bir mesajın iletilmesinde aracılık edebilmektedir. 1851 Londra Sergisi’nden beri düzenlenen Dünya fuarları hem gerçekleştiği dönemin mimarlığını yansıtan hem de gelecekte ortaya çıkacak mimari eğilimlere de öncülük eden prestijli etkinliklerdir. Bu çalışmada temsil aracı olarak mimarlık, temsiliyet güçlerinin yüksek oluşu ile dikkat çeken Dünya fuarları ulusal pavyon örnekleri üzerinden irdelenmektir. Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE)’nun 1994’te deklarasyonu ile fuarlarda doğaya öncelik verilmesi gerekli kılınmış ve 2000 Hannover Dünya Fuarı ile birlikte sürdürülebilirlik bu organizasyonların temel başlığı olarak belirlenmiştir. 2000-2020 döneminde düzenlenen; 2000 Hannover, 2005 Aichi, 2010 Şangay, 2015 Milano ve 2020 Dubai Dünya Fuarları dönemini kapsayan tez çalışmasında sürdürülebilirlik konusu; Sosyo-Kültürel Sürdürülebilirlik: ‘Kültürel’, ‘Mimari miras’ ve Çevresel Sürdürülebilirlik: ‘Ekolojik’, ‘Doğadan esinlenme’ ve ‘Doğadan öğrenme’ bağlamında ele alınmıştır. Söz edilen dönemde fuarlara katılan ülkeler arasından Almanya, Çin, İspanya, İtalya, Japonya, Rusya ve Türkiye örneklem grubu olarak seçilerek, hem sosyo-kültürel hem de çevresel sürdürülebilirlik konusunu ele alışları irdelenmiştir. İncelenen 35 pavyonda fuar temaları bağlamında çevresel sürdürülebilirlik konusu belirleyici olmuştur. Pavyonların geçici nitelikte tasarlanmaları, ekolojik mimarlık ilkelerine uyumlu olmasa da yapım biçimleri dolayısıyla çevresel sürdürülebilirlik tüm pavyonlarda sağlanmıştır. Bununla birlikte, yoğun olarak Japonya, Çin, Türkiye pavyonlarında sosyo-kültürel sürdürülebilirlik göstergelerine de rastlanmıştır. Çalışma; katılımcı ülkelerin pavyon tasarım fikrini oluştururken etkili olan unsurların saptanmasıyla 21. yy. mimarlığının izlediği yolu anlamayı, gelecekte ne yöne evrilebileceği ile ilgili öngörüde bulunmayı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler : Dünya fuarları, ulusal pavyon, mimari temsiliyet, kültürel sürdürülebilirlik, doğadan esinlenme, Biyomimikri, ekolojik sürdürülebilirlik