Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: CEMİLE KARA
Danışman: NESLİHAN AVCI
Özet:Bu araştırma öğretmenlerin birlikte eğitime/kaynaştırmaya ilişkin görüş, inanış ve tutumlarını incelemeye yönelik vinyet tipi bir ölçek geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Nitel ve nicel iki aşamadan oluşan bu araştırma keşfedici sıralı karma yöntem bir çalışmadır. Araştırmanın nitel boyutuna ilişkin veriler akademisyen, eğitimci ve eğitimci adaylarından oluşan toplam 51 katılımcı ile yapılan yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Katılımcılar çocuk gelişimi ve eğitimi, okul öncesi eğitimi, sınıf öğretmenliği, özel eğitim ile psikolojik danışma ve rehberlik bölümlerinde öğrenimlerine devam etmekte olan lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri, bölüm öğretim elemanları ve bu alanlarda çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır. Çalışmada erişilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Katılımcıların kaynaştırmanın engelleri, olanakları, önemi ve yararları konusundaki görüşleri ile önerileri ortaya konulmuştur. Katılımcılar kaynaştırma uygulamalarında birçok engel ile karşılaştıklarını belirtmiştir. Özellikle önyargı-tutum-düşünce, eğitimcilerin yetersizliği, destek hizmetler, yasa-sistem-ülke politikaları ve fiziksel koşullar konularında yaşanan sorunları vurgulamışlardır. Çalışmada görüşülen az sayıda eğitimci ve eğitimci adayı kaynaştırmayla ilgili sahip olunan olanaklardan söz etmiştir. Örneğin bazı katılımcılar öğretmeni olanak olarak değerlendirmiştir. Kaynaştırma uygulama sürecinin önemi ve yararı konusunda çocukların gelişimini destekleme, erken eğitim-başarı ile tutumlar ve bakış açısının gelişmesi vurgulanmıştır. Nitel boyutta toplanan bu verilerle Kaynaştırmaya İlişkin Eğitimci Görüşleri Aracı'nın taslak formu oluşturulmuştur. Araştırmanın ikinci aşaması olan nicel boyutu ise 2014 yılının Haziran-Eylül ayları arasında Ankara ilinde çeşitli branş ve düzeylerden 58 pilot, 342 ana uygulama olmak üzere toplam 400 öğretmen ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacının geliştirdiği 'Kaynaştırmaya İlişkin Eğitimci Görüşleri Aracı (KİEGA) ve Özbaba (2000)'nın geliştirdiği 'Okul Öncesi Dönemde Ailelerin ve Eğitimcilerin Özel Eğitim Gerektiren Çocukların Entegrasyonuna (Kaynaştırmaya) Karşı Tutum Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırma sürecinde geliştirilen 'Kaynaştırmaya İlişkin Eğitimci Görüşleri Aracı (KİEGA)'nın pilot çalışmasına ilişkin geçerlik analizinde, kapsam geçerliği ve madde-toplam puan korelasyonu incelenmiştir. Madde-toplam puan korelasyonunu 0.332 ile 0.704 aralığında olduğu bulunmuştur. Kapsam geçerliği benzer ölçekler geçerliği ve uzman görüşü yoluyla sağlanmıştır. Benzer ölçek (Okul Öncesi Dönemde Ailelerin ve Eğitimcilerin Özel Eğitim Gerektiren Çocukların Entegrasyonuna (Kaynaştırmaya) Karşı Tutum Ölçeği) ile Taslak KİEGA arasında 0.896 değerinde korelasyon değeri saptanmıştır. Taslak KİEGA'nın güvenirlik analizinde ise Cronbach-alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmış ve 0.742 bulunmuştur. KİEGA'nın ana çalışmasına ilişkin geçerlik analizinde yapı geçerliği ve madde geçerliği değerlendirilmiştir. Madde geçerliğinde p değerinin 0.05'ten küçük olduğu belirlenmiştir. Yapı geçerliği için ise AFA ve DFA yapılmış, regresyon katsayılarının 0.13 ile 0.58 aralığında olduğu ve ölçeğin iki faktörlü yapıda olduğu saptanmıştır. KİEGA'nın güvenirlik analizinde ise ölçeğin iç tutarlılık, yarıya bölme ve Kappa uyum istatistiğine ilişkin değerler hesaplanmıştır. Cronbach-alfa güvenirlik katsayısı 0.78, madde-toplam puan korelasyonları 0.252 ile 0.448 aralığında, madde-alt test toplam puan korelasyonu engel boyutu için 0.265 ile 0.506 aralığında önem boyutu için 0.334 ile 0.640 aralığında ve alt test-toplam puan korelasyonu engel boyutu ile toplam ölçek için 0.900 önem boyutu ile toplam ölçek için 0.828 olarak hesaplanmıştır. KİEGA'nın yarıya bölme istatistiği sonucunda Spearman-Brown yarımlar arası güvenirlik katsayısı 0.616 olarak belirlenmiştir. Geçerlik ve güvenirliği yapılan KİEGA'nın son halinin 21 madde ve iki faktörden oluştuğu görülmektedir. Bu faktörler 'engel' ve 'önem' olarak ifade edilmiştir. KİEGA'dan alınabilecek toplam puan en düşük 21 iken, en yüksek 105 olmaktadır. Ölçekten alınan puanın artması, kaynaştırmaya ilişkin olumlu görüşü belirtmektedir. Araştırma sonucunda, Kaynaştırmaya İlişkin Eğitimci Görüşleri Aracı (KİEGA)'nın likert tipi ölçeklerin sınırlılıklarından uzak, kaynaştırmaya ilişkin çok çeşitli durumları kapsayıcı olarak ele alan, farklı branşlar ve düzeylerde çalışan tüm eğitimciler için kullanılabilen geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna varılmıştır.