Dil gecikmesi olan koklear implant kullanan çocukların bakımverenlerinin etkileşimlerinin dil gelişimleriyle ilişkisinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FEYZA ÇABUK

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Yusuf Kemal Kemaloğlu

Eş Danışman: Bülent Gündüz

Özet:

Çalışmamızın amacı; dil gecikmesi olan koklear implant (Kİ) kullanan çocukların annelerinin dil girdi miktarının ve kalitesinin anne-çocuk etkileşimi esnasında değerlendirilmesidir. Çalışma grubuna Kİ kullanan 21 çocuk ve anneleri, kontrol grubuna tipik gelişim gösteren 21 akranı ve anneleri dahil edilmiştir. Çalışma ve kontrol grubundaki çocukların yaş aralığı 36-72 ay arasında olup her iki gruptaki çocukların yaş ortalaması 57 ± 9 aydır. Anne-çocuk etkileşiminin değerlendirilmesi için anne ve çocuk oyun oynarken 20 dakika boyunca video kaydı alınmıştır. Video kayıtları izlenerek anne-çocuk etkileşimi hazırladığımız ‘‘anne-çocuk etkileşimi değerlendirme formuna’’ kodlanmıştır. Kİ kullanan çocuklarının annelerinin ortalama sözce uzunluklarının (OSU) kontrol grubundaki çocukların annelerinin OSU’larına göre daha kısa olduğu, farklı sözcük sayılarının daha az olduğu, daha fazla soru sordukları, çocuklarının adlarını daha fazla kullandıkları ve açıklama cümlelerini daha az kullandıkları bulunmuştur. Kİ kullanan çocukların anneleri, kontrol grubundaki çocukların annelerine göre çocuklarının liderliğini daha az izlediği, daha az oyun arkadaşı olduğu, sözel taklit etme, genişletme, paralel konuşma ve kendi kendine konuşma dil stratejilerini daha az kullandığı; daha az yanıtlayıcı, daha az kabullenici ve çocuklarının hızına daha az yetiştiği bulunmuştur. Kİ çocuklar, normal dil gelişimine sahip çocuklara göre daha az ortak dikkat kurduğu, anneleri ile daha az iş birliği yaptığı, devamlılığının daha az olduğu, daha az etkileşim başlattığı ve daha az etkileşim sürdürdüğü bulunmuştur.  Kİ kullanan çocukların alıcı dil gelişimi ile yorumlama ve kendi kendine konuşma dil stratejileri arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur.