Ortaöğretim tarih programlarında coğrafya kavramları ve öğretimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: ERAY ALACA

Danışman: REFİK TURAN

Özet:

Tarih ile coğrafya arasındaki ilişki hem tarihçilerin hem de coğrafyacıların ilgilendiği bir konudur. Tarih geçmiş ile ilgilenmekle beraber geçmişteki insan ilişkilerini ortaya koymakta ve geleceği şekillendirmektedir. Bunu yaparken coğrafyadan yararlanmaktadır. Tarihi olayın nerede geçtiği, bu yerin coğrafi özelliklerinin insan ilişkilerindeki rolü ve önemi açısından coğrafyanın verilerinden yararlanılmaktadır. Türkiye' deki ortaöğretim tarih programlarında coğrafya kavramlarının neler olduğu ve nasıl öğretildiği üzerine henüz bir çalışmanın olmayışından hareketle akademik camiada bir eksikliği gidermek amacıyla yapılan bu çalışmada öncelikle ortaöğretim tarih programlarında coğrafya kavramlarının neler olduğu ve nasıl yer aldığı üzerinde durulmuştur. Böylelikle tarih ile coğrafyanın birbiriyle ilişkisi ortaya konulmuştur. Sonrasında elde edilen bu verilerden hareketle ortaöğretim kurumlarında yani liselerde coğrafya kavramları nasıl öğretilmekte sorusundan nasıl daha iyi öğretilebileceği, öğrencilere tarih konularında yer alan coğrafya kavramlarının tarih konuları ile nasıl ilişkilendirebileceği ve böylelikle tarih derslerinde akademik başarının nasıl arttırılabileceği sorularına cevap aranmıştır. Çalışma sırasında Milli Eğitim okullarında yapılan uygulamalar bize göstermiştir ki, araştırmanın başında değerlendirmeye alınan deney ve kontrol gruplarının ön test açısından aynı seviyede olduğu, ancak deney gruplarında coğrafya kavramlarının görsel malzemelerle desteklenerek açıklanması sonrasında öğrencilerin tarih konuları ile coğrafya kavramları arasında ilişki kurarak, tarih derslerindeki akademik başarılarının arttığı gözlemlenirken, klasik yöntemin kullanıldığı kontrol gruplarında anlamlı bir akademik başarı gözlemlenememiştir.