Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: OSMAN AKAR
Danışman: SELÇUK KÜRŞAT İŞLEYEN
Özet:Bu çalışmanın amacı mühimmat kazalarının nedenlerini incelemek, kazaların önlenmesi için önerilerde bulunmak ve bu konuda ileride yapılacak çalışmalara ışık tutmaktır. Bu maksatla mühimmat kazaları hakkında yapılan bazı çalışmalar ve geçmişten günümüze Türkiye'de ve diğer ülkelerde meydana gelmiş önemli mühimmat kazaları incelenmiş, ayrıca Lübnan'da konuşlu bulunan ve 40 ayrı ülkeden subay-astsubayın görev yaptığı Birleşmiş Milletler Geçici Görev Kuvvetinde (UNIFIL) görev yapan askeri personele anket uygulanmış ve Türkiye'de bu alanda uzman kişilerin görüşleri alınmıştır. Ayrıca bu tezde; yurt dışındaki bir mühimmat depolama sahasında mühimmat yönetim sürecini oluşturan ana fonksiyon alanlarından, kullanıcı birlik seviyesinde kazalar açısından kritik olduğu değerlendirilen mühimmatın depolanması, sayımı, bakımı, elden geçirilmesi alanlarında Ön Tehlike Analiz Formu (ÖTA) yöntemi kullanılarak tehlikelerin incelenmesi ve risk değerlendirmesi yapılmış ve bir kaza üzerinde de Hata Ağacı Analizi icra edilmiştir. İstatistiksel sonuçlara göre mühimmat kazalarının nedenleri altı kategori altında toplanmıştır. Bunlar: Yetersiz ve emniyetsiz depolama koşulları (%30), İnsan hataları (%29), Mühimmatın emniyetsiz taşınması ve elden geçirilmesi (%13), Talimatlara uyulmaması (%11), Mühimmat tasarım ve üretim hataları (%9) ve Yaşlı mühimmat ve mühimmatın fiziksel veya kimyasal durumunun kötüleşmesidir (%8). Bu kategoriler altında yangın (%10), mühimmatın kendi kendine ateşlemesi (%6), yetersiz güvenlik /sabotaj (%7) ve yetkisiz kurcalama (%6) yüksek oranlara sahip olan sebeplerdir. Risk değerlendirmesi sonucunda, mühimmatın depolanması sürecinde tespit edilen tehlikelerin başlangıçta %77 olan kabul edilemez risk oranının, önerilen önleyici tedbirler ile %0'a düşmesi, kontrollü olarak kabul edilebilir risk oranının %86 olması ve hiçbir tedbire gerek olmadan kabul edilebilir risk oranının %14 olması beklenmektedir. Çalışmanın sonucunda mühimmat kazalarının önlenmesi için önerilerde bulunulmuştur.