Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Öğrenci: BEYDA ÖZTÜRK
Danışman: FATMA TEZEL ŞAHİN
Özet:Bu araştırma; Bingöl ili örnekleminde, geniş ve çekirdek aile yapılarında anne-çocuk ilişkilerini incelemek amacı ile yapılmıştır.Araştırmanın örneklemini, MEB'e bağlı resmi ilköğretim okullarının 8. sınıfına devam eden geniş aile yapısına sahip 120 ve çekirdek aile yapısına sahip 139 olmak üzere toplam 259 çocuk ve bu çocukların anneleri oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, aile yapılarının belirlendiği Genel Bilgi Formu, annelerin ve çocukların demografik özelliklerinin belirlendiği Kişisel Bilgi Formu, anne-çocuk ilişkilerini incelemek amacıyla Aile-Çocuk İlişkileri Ölçeği (PARQ) - Anne Formu ve çocuk-anne ilişkilerini incelemek amacıyla da Aile Kabul ve Reddetme Ölçeği (PARQ)- Çocuk Formu kullanılmıştır.Elde edilen verilerin analizi S.P.S.S. istatistik programı ile yapılmıştır. Anne ve çocukların demografik bilgileri yüzde ve frekans dağılımları ile verilmiş; aile yapıları ve anne-çocuk ilişkilerinin belirlenen bağımsız değişkenler arasındaki farklılıkları belirlemek için iki gruplu karşılaştırmalarda Mann- Whitney U testi, 3 ve daha fazla gruplu karşılaştırmalarda ise Kruskall-Wallis H testi kullanılmıştır. Annelerin çocuklarıyla olan ve çocukların anneleriyle olan ilişkilerine bakış açıları arasındaki ilişki korelasyon tekniği ile test edilmiştir.Gruplar arasında anlamlı farklar bulunduğunda, farkı yaratan grubun hangisi olduğu Scheffe Testi ile belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, anne çocuk ilişkilerinde aile yapıları, gelir düzeyi, çocuk sayısı, çocuk cinsiyetine göre istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmamıştır (p>0.05).Çekirdek aile yapısında anne yaşı, çocuk doğum sırası, geniş aile yapısında anne öğrenim durumu ve çekirdek-geniş aile yapılarında çocuk doğum sırasına göre ise istatistiksel olarak anlamlı farkların olduğu saptanmıştır (p < 0.05). Çekirdek aile yapısında 21- 30 yaş grubundaki annelerin PARQ Sıcaklık ve Sevgialt boyutunda; geniş aile yapısında Ortaokul-Lise mezunu annelerin PARQ Sıcaklık ve Sevgive İlgisizlik ve İhmal alt boyutlarında çocuklarıyla olan ilişkilerinin daha sağlıklı olduğu bulunmuştur. Çekirdek aile yapısındaki annelerin, PARQ toplam ve alt boyutlarında 5 ve üstü doğum sırasındaki çocuklarıyla ilişkilerinin sağlıksız olduğu bulunmuştur. Çekirdek ve geniş aile yapıları arasında PARQ Saldırganlık ve Kin ve Ayrıştırılmamış Reddetme alt boyutlarında ise geniş aile yapısındaki annelerin doğum sırası 3. gruptaki çocuklarıyla olan ilişkilerinin çekirdek aile yapısındaki annelere göre daha sağlıksız olduğu saptanmıştır . Çocuk-anne ilişkilerinde aile yapıları, gelir düzeyi, anne yaşı, anne öğrenim durumu, çocuk sayısı, çocuk cinsiyetine göre anlamlı farklar bulunmazken(p>0.05 ), geniş aile yapısında çocuk doğum sırası, çekirdek-geniş aile yapılarında çocuk doğum sırasına göre ise anlamlı farkların olduğu saptanmıştır (p < 0.05). Geniş aile yapısında 5 ve üstü doğum sırasına sahip olan çocukların PARQ toplam ve tüm alt boyutlarda anneleriyle ilişkilerinin daha sağlıklı olduğu bulunmuştur. Çekirdek ve geniş aile yapıları arasında ise, çekirdek aile yapısındaki doğum sırası 5 ve üstü olan çocukların PARQ toplam ve Saldırganlık ve Kin alt boyutunda ayrıca doğum sırası 3. olan çocukların Saldırganlık ve Kinalt boyutunda anneleriyle olan ilişkilerinin geniş aile yapısındaki çocuklara göre daha sağlıksız olduğu saptanmıştır. Annelerin çocuklarıyla olan ilişkilerine bakış açılarıyla çocukların anneleriyle olan ilişkilerine bakış açıları arasında ters bir ilişki olduğu bulunmuştur.