Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra Özdemir
Danışman: MURAT ÖZBAY
Özet:Bu çalışmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmekte olan kişilerde konuşma becerisinin kazanılması ve kullanılması sırasında ortaya çıkan kaygının nedenlerinin neler olduğu, geliştirilen yabancı dil konuşma kaygısı ölçeği ve kişisel bilgi formu yardımıyla araştırılmaya ve ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini, Ankara ilinde Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenciler oluşturmaktadır. Olasılıklı olmayan örnekleme yöntemiyle amaçlı örnekleme yapılarak Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖMER) örneklem olarak alınmıştır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerde konuşma kaygısının kaynaklarını tespit edebilmek amacıyla mevcut ölçekler araştırılıp incelenerek ve kaynaklar taranarak araştırmacı tarafından bir ölçek hazırlanmış, bu ölçek, geçerlik güvenirliği test edildikten sonra kullanılmıştır. Hazırlanan ölçeğin geçerlik güvenirlik çalışması doğrultusunda önce araştırılacak konuya uygun olarak kişiyi, kaygı durumuna sevk edebilecek beş basamaklı cevaplar içeren cümleler hazırlanmıştır. Bu cümlelerden uzman görüşü doğrultusunda uygun olanları seçilerek deneme ölçeğine konulmuştur. Seçilen yargı sayısının (31) en az üç katı kadar olacak şekilde 93 kadar öğrenciye uygulanan deneme ölçeğinin SPSS15 programıyla analiz edilmesinin sonucunda, ölçekten 14 madde atılmış ve 17 maddelik bir ölçek elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak, öğrencilerin ana dillerini, varsa bildikleri diğer yabancı dilleri, bildikleri diğer yabancı dillerin Türkçe öğrenme ve özelde Türkçe konuşma becerisini edinmede bir etkiye sahip olup olmadığı bunların yanı sıra eğitim durumları, yaş ve cinsiyetlerine ait bilgilerin yer aldığı bir kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Kişisel Bilgi Formu ile edinilen bilgiler, öğrencilerin konuşma kaygılarını etkilemesi açısından incelenmiştir. Ölçek ve Kişisel Bilgi Formundan elde edilen veriler analiz edilirken sosyal araştırmaların analizinde ağırlıklı olarak kullanılan SPSS15 paket programı kullanılmıştır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin konuşma becerisini edinme sırasında yaşadıkları kaygı durumunun sebeplerinin araştırıldığı bu çalışmanın sonuçları şu şekildedir: Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin konuşma kaygılarının kaynakları, bireysel özellikler, peşin hükümler, çaresizlik inancı ve bakış açısı olmak üzere dört boyutta toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerine ilişkin, sadece eğitim durumlarında, bakış açısı boyutunda, anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Doktoraya devam eden öğrencilerin konuşma kaygı düzeyi, lisans mezunu ya da lisans öğrenimine devam eden öğrencilere kıyasla daha yüksek çıkmıştır. Bu durum ise, yabancı dil öğreniminin ileri yaşlarda daha zor ve kaygı verici olabileceği ile ilgili, kişilerin taşıdığı bakış açısıyla bağdaştırılabilir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin ana dillerinin, konuşma kaygılarını etkileme durumuna bakıldığında, hiçbir boyutta anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kaygıları, bildikleri diğer dillerin Türkçeyi öğrenmeyi etkileme durumuna göre incelendiğinde, hiçbir boyutta anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma kaygıları, bildikleri diğer yabancı dillerin Türkçe konuşmalarını etkileme durumuna göre bakıldığında, anlamlı bir farklılığın mevcut olmadığı görülmüştür. Yabancı dil olarak Türkçe konuşma kaygısı, katılımcıların cinsiyet durumlarına göre incelendiğinde, anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Buradan hareketle, cinsiyet, ana dili ve bilinen diğer yabancı dillerin, yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerde konuşma kaygısına sebep olan değişkenler olmadıkları söylenebilir.