Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Reza BABAZADEH
Danışman: Şule İnankul Karaaslan
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Doğal tehlikelerin, özellikle depremin zararlarını azaltma yollarından biri, şehirlerin depreme karşı hasar görebilirliğini değerlendirmektir. Her ne kadar doğal tehlikelere karşı tam bir önlem söz konusu olamasa da bunu en aza indirgemenin belli başlı yöntemleri mevcuttur. Bu yöntemlerden biri, CBS destekli hiyerarşik analiz metodudur. Çalışma kapsamında, söz konusu yöntem kullanılarak, Ankara Yenimahalle İlçesi’nde bulunan 43 mahalle değerlendirilmeye alınmıştır. Araştırmalar, çalışma alanının özel coğrafi konumu, Alp-Himalaya fay hattına yakınlığı, çok sayıda yerel fayın ve yerleşme brüt yoğunluğunun varlığı nedeniyle yüksek bir hasar görebilirliğe sahip olduğunu kanıtlamaktadır. Ayrıca, mevzubahis bölgede Ankara çayının akması nedeniyle yüzeye yakın yer malzemesini kum, çakıl ve siltten oluşmuştur. Söz konusu malzemeler sarsıntı sırasında yüzey dalgaların şiddetlenmesine ve başka bir deyişle zemin büyütmesine neden olmaktadır. Nüfus yoğunluğunun yüksek olması, hastanelerin ve itfaiye istasyonlarının yetersiz olması ve diğer etkenler göz önüne alınarak, elde edilen sonuçlar çerçevesinde, çalışma alanının hasar görebilirliği CBS destekli hiyerarşi analiz süreci (AHP) yöntemi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ancak, söz konusu yöntemde çoklu ve farklı ölçütlerde olan değişkenlerin kullanılması karar vericilere karar verme durumunu kolaylaştırmaktadır. Bu yöntemde, araştırma alanının, hasar görebilirlik düzeyi beş sınıfa ayrılmıştır. Bunlar: en çok, çok, orta, az ve en az düzeyler olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre araştırma alanın %8,5’i en çok ve %18 ise çok hasar görebilir durumdadır. Bu araştırmanın temel amacı, kentin hasar görebilirliğini ele almak ve gerçekleştirilecek disiplinli çalışmalarla tehlike arz eden durumları azaltmak, araştırma alanı kapsamındaki vatandaşlar için daha güvenli bir ortam sağlamak ve onların gönül rahatlığı ile orada yaşamalarına ortam hazırlamaktır. Böylelikle, kent toplumunun sürdürülebilir kalkınmasına doğru adım atılması ve toplumunda sosyal adalet için bir platform oluşturma gayreti vurgulamış olacaktır.
Anahtar Kelimeler : Hasar görebilirlik, deprem, değerlendirme, CBS, hiyerarşi analiz süreci