Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muammer Altan
Danışman: Ülkü Eser Ünaldı
Özet:
Okullardaki eğitim ve öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği mekanlar, sınıf içi ortamlar ve sınıf dışı ortamlar olarak sınıflandırılır. Okulda gerçekleştirilen eğitsel sürecin genellikle büyük kısmı sınıf içi öğrenme alanında gerçekleşse de sürece sınıf dışı öğrenme ortamları da dahil edilmelidir. Sınıf dışı öğrenme ortamları eğitim ve öğretim sürecini destekleyecek biçimde düzenlenip verimli hale getirilmelidir. Sınıf dışı etkinlikler; sınıf içinde yapılan çalışmaları anlamlı hale getiren, soyut unsurlara somutluk kazandırabilme imkanı sağlayan, sınıf içinde yapılamayacak etkinlikleri içeren öğretim faaliyetleridir. Sınıf dışı öğrenme ortamlarının başında ise ulaşılabilirliği kolay olan okul bahçeleri gelmektedir. Okul bahçelerinin doğa insan etkileşimini ve bu etkileşim sonucunda meydana gelen olayları inceleyen coğrafya bilimi için disiplinler arası etkileşimi sağlayan bir ders laboratuvarı olabileceğine ilişkin birçok araştırma vardır. Bu bağlamda araştırmada, liselerde okul bahçelerinin coğrafya eğitimi faaliyetlerine hangi boyutta dahil edildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Tarama deseninde gerçekleştirilen çalışmaya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde yer alan okullarda görev yapan coğrafya öğretmenleri katılım göstermiştir. Bu bağlamda 9’u devlet okullarında, 9’u özel okullarda görev yapan 18 coğrafya öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Okul bahçelerinin kullanılma durumunda görülebilecek farklılıklardan dolayı devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin yanı sıra özel okullarda görev yapan öğretmenlerle de görüşülmüştür. Verilerin toplanması aşamasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu nitel veri toplama yöntemlerinden biridir. Görüşme formu geliştirilerek katılımcılardan elde edilen verilerin çözümlenmesi aşamasında betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmada çeşitli bulgular elde edilmiştir. Katılımcılar okul bahçelerinin kullanımının coğrafya eğitimine yapabileceği katkılara ilişkin olarak çoğunlukla olumlu görüş bildirmişlerdir. Öğretmenler bu ortamların; öğrencilerde öğrenilenlerin kalıcılığını
vi
arttırdığını, yaparak yaşayarak öğrenmelere imkan sağladığını ve dersi eğlenceli hale getirdiğini belirtmişlerdir. Katılımcıların okul bahçelerinin kullanımını engelleyen sorunlara ilişkin ifadelerinde benzer görüşler tespit edilmiştir. Öğretmenler; bahçedeki alan yetersizliği, zaman yetersizliği, bütçe yetersizliği, idarecilerin ve velilerin olumsuz tutumu gibi etmenlerin kendilerini sınırladığını düşünmektedir. Öğretmenlerin okul bahçelerinin coğrafya eğitiminde işlevsel bir biçimde kullanılmasına yönelik önerilerine bakıldığında bu önerilerin çalışma kapsamında tespit edilen sorunlarla örtüştükleri görülebilir. Özellikle okul bahçelerinin öğrenme sürecini destekleyecek biçimde düzenlenmesi, gerekli araç gereç temininin sağlanması ve idare kaynaklı engellerin azaltılması dile getirilen başlıca önerilerdir. Araştırmada öğretmenlerin görüş ve önerilerinin yanında coğrafya dersi kazanımları da dikkate alınarak, okul bahçelerinin coğrafya eğitiminde kullanımına yardımcı olabilecek proje tasarımı gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
:Sınıf Dışı Okul Ortamları, Coğrafya, Coğrafya Eğitimi, Okul Bahçeleri