İlkokullarda öğrencilerin akademik başarılarına yönelik öğretmen tutum ve davranışları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE DÜNDAR

Danışman: Mehmet Akif Sözer

Özet:

İlkokullarda öğrencilerin akademik başarılarına yönelik öğretmen tutum ve davranışlarının

incelendiği araştırmaya, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında Ankara İli Yenimahalle

İlçesinde yer alan ilkokullardaki 4. Sınıflardan 556 öğrenci ve 231 öğretmen katılmıştır.

Araştırmada nicel ve nitel veri yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Bu bağlamda

araştırmanın nicel boyutunda hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin davranışlarını

belirlemek üzere Deveci (2014) tarafından geliştirilmiş iki ayrı ölçme aracı kullanılmıştır.

Ölçme aracında öğretmenlerin cevaplanması gereken 40 soru yer alırken, öğrencilere

yönelik 53 soru yer almıştır. İstatistiksel analizler için SPSS 21.0 İstatistik Paket Programı

kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken betimleyici istatistiklerden (Frekans,

Yüzde, Ortalama, Standart sapma) faydalanılmıştır. Niceliksel verilerin

karşılaştırılmasında iki grup durumunda, normal dağılım gösteren parametrelerin gruplar

arası karşılaştırmalarında Bağımsız Örneklemler T - testi, niceliksel verilerin

karşılaştırılmasında ikiden fazla grup durumunda, normal dağılım gösteren parametrelerin

gruplar arası karşılaştırmalarında Tek yönlü ANOVA testi ve farklılığa neden olan grubun

tespitinde Tukey Testi (Post Hoc) kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin tespit

edilmesinde korelasyon analizi uygulanmıştır. Sonuçlar % 95 güven aralığında, p<.05

anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise, araştırmanın

yapıldığı ilkokullarda görev yapan dördüncü sınıf seviyesinde 15 sınıf öğretmeni ders

esnasında gözlenmiştir. Sonuçlar içerik analizi yöntemi ile yorumlanmıştır. Araştırmanın

nicel ve nitel veri analizleri sonucunda öğretmenlerin, öğrencilerine yönelik tutumlarının

öğrencilerin akademik başarılarına göre anlamlı farklılık gösterdikleri sonucu ortaya

çıkmıştır. Öğrencilerin öğretmenlerine yönelik ders öncesi hazırlıklarını yapmaları,

öğrencilerinin ön bilgilerini harekete geçirmeleri, öğrencileri kendi aralarında

kıyaslamaları, öğrencilerin yanlış cevaplar vermeleri durumundaki tepkileri, dersi ortalama

vi

seviyeye uygun islemeleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Fakat

öğrencilerin, öğretmenlerin akademik açıdan başarılı veya başarısız öğrencilerle ilgilenme,

başarısız öğrencileri daha az ilgilenme, başarılı veya başarısız öğrencilere söz hakkı verme,

başarılı veya başarısız öğrencilerle iletişim kurma davranışlarına yönelik görüşleri arasında

anlamlı bir farklılaşma olduğu saptanmıştır. Buna bağlı olarak ilkokul öğretmenlerinin;

öğrencilere yönelik tutum ve davranışlarının, öğrencilerin akademik başarılarına göre

farklılaştığı değerlendirmesini yapmak mümkündür.

Anahtar Kelimeler : Başarı, akademik başarı, tutum, ayrımcılık