Ani bilinç değişikliği nedeniyle izlenen çocuk hastaların etyolojik yönden araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: SELİN ELMAOĞULLARI

Danışman: ERCAN DEMİR

Özet:

Bilinç bozukluğu yüksek morbidite ve mortaliteyle seyredebilen acil bir durumdur. Acil servis başvurularının ve yoğun bakım hastalarının önemli bir kısmını bilinç bozukluğu gelişen hastalar oluşturmaktadır. Beyin fonksiyonlarını etkileyecek birçok neden çeşitli seviyelerde bilinç değişikliğine yol açabilir. Uygun tedavinin verilebilmesi ve prognozun öngörülebilmesi için etyolojinin aydınlatılması şarttır. Etyolojiyle beraber bazı laboratuvar, elektroensefalografi (EEG) ve görüntüleme bulgularının ve tabloya eklenen komplikasyonların prognostik değeri vardır. Daha önce yapılmış çalışmalarda, etyoloji ve prognoz araştırılırken, travmatik ve travma dışı nedenler genellikle ayrı çalışmalarda değerlendirilmiştir. Bu çalışmada travma ve travma dışı nedenlerle çeşitli seviyelerde bilinç değişikliği gelişen 250 hasta geriye dönük olarak incelenmiştir. Etyolojiye bakıldığında, yapısal nedenlerden travma en sık neden olarak gözlendi (%32). Ardından sırasıyla entoksikasyonlar, status epileptikus, enfeksiyöz-enflamatuvar ve metabolik-sistemik nedenler bilinç değişikliği nedeni olarak saptandı. Glasgow sonuç ölçeğine göre, hastaların %72 sinin tam olarak iyileştiği, %12 sinin orta ya da şiddetli derecede özürle taburcu edildiği ve %16 sının öldüğü gözlendi. Morbidite için risk faktörleri; etyolojik nedenlerden intrakraniyal kanama, enfeksiyöz ve enflamatuvar nedenlerin bulunması, nöbetin 1 saatten uzun sürmesi; EEG de bozukluk, kraniyal görüntülemede ödem, difüz aksonal hasar, demiyelinizasyon, leptomeningeal tutulum, kortikal/ekstrakortikal sinyal değişikliği ve hidrosefali bulunması olarak tespit edildi. Mortalite için risk faktörleri; etyolojide neoplazik nedenlerin varlığı, Glasgow koma skorunun <8 olması, görüntülemede subaraknoid kanama, ventrikül içi kanama, ödem, infratentoryal kitle görülmesi, hipotansiyon, hiperglisemi, hiponatremi, hipernatremi, hipokalsemi, hipopotasemi, anemi, protrombin zamanında uzama, dissemine intravasküler koagülasyon, pH da düşüklük, pozitif inotrop ve ventilatör gereksinimi olarak bulundu. Ateş ve sepsis ise hem morbidite hem de mortalite için risk faktörü olarak saptandı.