Üniversitelerin Spor Takımlarında Yarışan Öğrencilerin Spora Özgü Başarı Motivasyon Düzeyleri ve Genel Öz Yeterliliklerinin Belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yunus Emre Susuz

Danışman: Yaprak Kalemoğlu Varol

Özet:

Araştırmanın amacı 2020-2021 eğitim-öğretim yılı üniversitelerin spor takımlarında yarışan öğrencilerin spora özgü başarı motivasyonları ve genel öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırma grubunu Ankara ilinde çeşitli üniversitelerde okuyan 139 kadın, 161 erkek ve 206’sı bireysel 94’ü takım sporcusu olan toplam 300 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Spora Özgü Başarı Motivasyonu Ölçeği” ve “Genel Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak toplanan verilerin analizinde, SPSS paket programı aracılığıyla bağımsız örneklem t- testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), öz yeterlik ve başarı motivasyonu arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Korelasyon analizi ve öz yeterliğin başarı motivasyonu üzerindeki etkisini incelemek için basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; cinsiyet değişkenine göre öz yeterlik ve başarı motivasyonu karşılaştırmasında öz yeterlik toplamı, başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutlarında puanlar erkek katılımcılar lehine yüksek olmasına karşın anlamlı farklılık bulunmamıştır. Sınıf değişkenine göre öz yeterlik, başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Milli sporcu değişkenine göre öz yeterliğin karşılaştırılmasında milli sporcular lehine anlamlı sonuç bulunurken başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutlarında anlamlı fark görülmemiştir. Spor türü değişkenine göre öz vii yeterlik toplamında bireysel spor ile ilgilenenler lehine, başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutlarında takım sporu yapanlar lehine puanlar yüksek çıkmasına karşın anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Yaş değişkeni ile öz yeterlik, başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutlarında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Öz yeterlik, başarı motivasyonu toplamı ve alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiş olup, öz yeterliğin başarı motivasyonu toplamı, güç gösterme güdüsü ve başarısızlıktan kaçınma güdüsü alt boyutlarını pozitif yönlü yordadığı başarıya yaklaşma güdüsü alt boyutu üzerinde anlamlı bir rolü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak üniversiteli sporcuların yaşları arttıkça başarı motivasyonları ve öz yeterliklerinin de arttığı, genel öz yeterlik düzeyi yüksek sporcuların başarı motivasyonu toplamının da arttığı, milli sporcuların öz yeterlik düzeylerinin milli olmayan sporculara göre yüksek olduğunu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Motivasyon, Başarı Motivasyonu, Sporda Motivasyon, Öz Yeterlik