Teknoloji okuryazarlığına ilişkin ilköğretim öğretmenlerinin görüşleri: Ankara ili Çankaya ilçesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: FATOŞ BÖLÜKBAŞI

Danışman: DEMET HATİCE ÖZERBAŞ

Özet:

Bu çalışmada, ilköğretim öğretmenlerinin teknoloji okuryazarlığına ilişkin görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeli esas alınarak gerçekleştirilen araştırma, 20102011 Eğitim ve Öğretim yılı Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 291 öğretmen ile yürütülmüştür. Araştırma ile ilgili veriler araştırmacı tarafından geliştirilen İlköğretim Öğretmenlerinin Teknoloji Okuryazarlığı Görüşleri anketi ile toplanmıştır. İki bölümden oluşan anketin birinci bölümünde öğretmenlerin kişisel bilgilerine, ikinci bölümde ise ilköğretim öğretmenlerinin teknoloji kavramına ilişkin bilgileri, satın aldıkları teknoloji araçlara ait model, özellik ve kullanma bilgileri, teknoloji kullanmayı öğrenme yolları, öğretim teknolojilerini kullanmalarına ilişkin beceri düzeyleri ve bunları tercih etme nedenleri ile teknolojiye ait tutumları kategorileri olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır. İlköğretim öğretmenlerinin teknolojiye ait tutumlarını belirlemek amacıyla Teknolojiyi benimseme,Teknoloji Kullanımı ve Korku ile Teknoloji ve Gelişim alt boyutlarına ilişkin toplam 13 tutum ifadesine yer verilmiştir. Teknolojiye karşı tutum ölçeği Likert tipi bir ölçektir. Elde edilen veriler SPSS 19 paket programı yardımıyla kodlanarak, çözümlenmiştir. Aritmetik ortalamalar, toplam puanlar, frekans ve yüzdeler betimsel olarak sunulmuştur. Ki-Kare yöntemi ile gözlenen frekanslarla beklenen frekanslar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığına bakılmıştır. Sınıflama ölçeği ile elde edilen değişkenlerde 2*2'den büyük tablolarda Ki-Kare Analizi yapılmış, 2*2'lik tablolarda Fisher Kesin Ki-Kare Fisher Exact Test uygulanmıştır. Araştırma kapsamında Ki-Kare analizi yapılırken 5'ten küçük gözeler Monte Carlo Simülasyon yöntemiyle tahmin edilmiştir. İstatistiksel açıdan hesaplamalarda anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Anlamlı ilişki bulunan ilişkilerin derecesi Cramer V istatistiği ile elde edilmiştir. Çapraz tablolar oluşturularak çok sayıda seçenek içeren kategorik değişkenler sınıflara bölünerek kodlanmıştır. Ayrıca teknolojiye karşı tutumun, bağımsız değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t testi ve ANOVA testleri yapılmıştır. Tek yönlü varyans analizinde gruplar arasında ortaya çıkan farkı değerlendirmek için Bonferroni çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; İlköğretim öğretmenlerinin teknoloji kavramı ile kolaylık, ihtiyaç ve hız cevaplarını ilişkilendirdikleri, teknolojiyi kullanmayı çevrelerinden, teknolojiden anladığını düşündükleri kişilerden, bilişim öğretmenlerinden ve kullanma kılavuzunu okuyarak öğrendikleri görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin teknolojik araç kullanma beceri düzeyleri ve tercih etme nedenleri; Cinsiyet, mesleki kıdem yılı ve branş alanlarına göre anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p<0.05). Eğitim durumuna göre öğretmenlerin teknolojik araç gereçleri kullanma beceri düzeyleri ve bunları tercih etme nedenleri arasında anlamlı bir ilişki olmamasına rağmen teknolojik araç-gereçleri kullanım düzeyi ile öğrenim durumları arasında lisans ve yüksek lisans yapmış öğretmenlerin iyi olduğu görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin teknoloji ve gelişim konusunda genel anlamda tutumları olumlu olmaya eğimli iken teknoloji kullanımı ve korku ile teknolojiyi benimseme konularında yüksek derecede olumlu tutuma sahip oldukları görülmüştür.