Sosyal-duygusal-ahlaki gelişim ve okul yaşantılarında duygu sosyalleştirmenin rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHSEN KAVAFOĞLU

Danışman: Kemal Baytemir

Özet:

Bu araştırmanın amacı ebeveynlerin duygu sosyalleştirme davranışları ile öğrencilerin sosyal- duygusal- ahlaki gelişimleri, algılanan okul yaşantıları ve okulda pozitif yaşantıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi ve bu değişkenlerin demografik faktörlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırma 2022- 2023 eğitim öğretim yılında Kayseri ilinin Yahyalı ilçesinde 5. ve 6. sınıfa devam eden 301 öğrenci (155 kız ve 146 erkek) ve öğrencilerin ebeveynlerinin (186 anne ve 115 baba) katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu”, “Çocuğun Olumsuz Duygularıyla Baş Etme Ölçeği”, “Algılanan Okul Yaşantıları Ölçeği”, “Sosyal- Duygusal ve Ahlaki Gelişim Ölçeği” ve “Okulda Pozitif Yaşantılar Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi için bağımsız gruplar için t testi, korelasyon testi, ANOVA ve geriye doğru değişken eleme metodu (Backward Elimination) ile çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Ebeveynlerin duygu sosyalleştirme davranışları ile çocukların sosyal- duygusal- ahlaki gelişimlerini ve okul yaşantıları arasında ilişki bulunmaktadır. Cezalandırıcı tepki ve duygu odaklı tepki sosyal- duygusal ve ahlaki gelişimi yordamaktadır. Cezalandırıcı tepki ve duyguları teşvik etme algılanan okul yaşantılarını ve okulda pozitif yaşantıları yordamaktadır. Ebeveynlerin duygu sosyalleştirme davranışları öğrencilerin cinsiyetine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır, anneler daha fazla duyguları teşvik ifadeleri kullanırken babalar daha fazla cezalandırıcı ve küçümseyici tepkiler kullanmaktadır. Bulgulara ilişkin tartışmalar ve öneriler alanyazın kapsamında değerlendirilmiştir