Bir Patlayıcı Madde Üretim Tesisindeki Risk Faktörlerinin Belirlenmesi Ve Patlama Riskine Yönelik Etki Analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Abdurrahman Akman

Danışman: MUSTAFA NECMİ İLHAN

Özet:

İş kazaları ile meslek hastalıklarını önlemek veya azaltmak, işyerlerindeki sağlık ve güvenlik standartlarını arttırmak amacıyla, bilimsel araştırmalara dayalı güvenlik önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanması doğrultusundaki çalışmalar olarak tanımlanan iş sağlığı ve güvenliği, endüstrinin vazgeçilemez unsurlarındandır. İşyerlerindeki çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarından korunması ile daha sağlıklı ortamlarda çalışmalarının temini ancak iş sağlığı ve güvenliğine yönelik sistemli çalışmalar yapılarak sağlanabilir. Çalışma ortam ve şartlarından kaynaklanan iş kazalarını önlemek veya azaltmak için izlenecek en iyi bilimsel esaslı çalışma ise risk değerlendirmesidir. Bu tezin amacı bir patlayıcı madde üretim tesisindeki risk faktörlerini tespit etmek, tespit edilen bu riskleri farklı iki metotla derecelendirerek karşılaştırmak ve patlama etkisine yönelik etki analizi yapılabilmesi için bir bilgisayar programı geliştirmektir. Bu amaçla HTEA metodu kullanılarak tesis genelinde 206 risk tespit edilmiştir. Tespit edilen risklerin 85'i kabul edilemez, 101'i önlem alınabilir ve 20'si ise önlem almaya gerek olmayan risktir. Bu risklerin yaklaşık yarısı yangın ve patlamaya neden olabilecek riskler olup, en yüksek RÖS değerli risk uzun süre depolanacak barutlarda stabilite testlerinin yapılmaması olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen risklerin sayısallaştırılması aşamasında ortaya çıkan belirsizliklerin giderilmesi amacıyla risk analizi aracı olarak birde bulanık mantık yaklaşımından yararlanılmıştır. Her iki yöntem kullanılarak elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yorumlanmış ve aralarında %80 oranında uyum olduğu anlaşılmıştır. Son olarak her iki metotta da en yüksek risk olan patlama riskine yönelik etki analizi yapılabilmesi için PAREA adı verilen yeni bir bilgisayar programı geliştirilmiştir.