İçme sularında bisfenol-A araşırması: Ankara örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bengi Sevil Dündar

Özet:

Bu tez çalışması, temel olarak pet şişelerin üretiminde kullanılan polikarbonat plastikte bir monomer olan bisfenol-A (BFA) maddesinin içme sularındaki miktarlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda pilot bölge olarak Ankara il merkezi seçilmiştir. İçme suyu örnekleri piyasada ticari olarak satılan pet şişe ve damacana suları ile Ankara'nın çeşitli ilçelerinin şehir şebeke sularından alınmıştır. Farklı markalardaki 13 adet pet şişe numunesi 3 aylık bir sürede ortalama 30 oC' da bekletilerek BFA miktarının zaman ve sıcaklıkla değişimi incelenmiştir. BFA analizlerinin yapımında tandem MS (LC MS/MS) analitik yöntemi kullanılmıştır. Deneysel sonuçlar farklı numunelerden alınan su örneklerindeki BFA seviyelerinin oldukça düşük olduğunu göstermiştir. 13 farklı markadan alınan pet şişe su numunelerinde maksimum 0,101 ppb, minimum 0,028 ppb değerlerinde bisfenol-A tespit edilmiştir. Benzer şekilde 12 farklı markadan alınan damacana su örneklerinde de maksimum 0,450 ppb, minimum 0,044 ppb değerlerinde BFA tespit edilmiştir. Çalışma sonuçlarında en ilginç olan ise şebeke suyu örneklerinde gözlenmiştir. Direkt çeşmelerden alınan örneklerde 0,021-0,111 ppb seviyelerinde BFA ölçülmüştür. Çalışmanın ikinci aşamasında aynı markadaki pet şişeden güneşte bekletilende bisfenol-A değeri gölgede bekletilene göre daha fazla çıkmıştır. Pet şişelerdeki analiz sonuçları sıcaklık ve bekleme süresinin plastik malzemelerden suya salınan BFA miktarını arttırdığını ortaya koymuştur.