Bir Yoğun Bakım Ünitesinde Sık Karşılaşılan Enfeksiyonları Önleme Bakım Paketinin Etkinliğinin Değerlendirilmes


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülay Yazıcı

Danışman: HÜLYA BULUT

Özet:

Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar hastanede kalış süresini uzatan ek tedavi maliyetlerini arttıran morbidite ve mortalitesi yüksek enfeksiyonlardır. Yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) invaziv girişimlerin fazla olması nedeniyle enfeksiyon görülme oranı daha yüksektir. Ventilatör ilişkili pnömoniler (VİP), kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonları (Kİ-ÜSE), kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları (Kİ-KDE) yoğun bakım ünitelerinde en sık görülen SHİE dır. Araştırmada, yoğun bakım ünitesinde sık karşılaşılan enfeksiyonları önleme bakım paketinin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlandı. Araştırma, prospektif ve girişimsel araştırma olarak, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Eğitim, Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ünitesi nde 1 Nisan-30 Eylül 2015 tarihleri arasında yapıldı. Araştırma, üç aşamada gerçekleşti. Birinci aşamada YBÜ hemşirelerine enfeksiyon önlemleri ve bakım paketleri konusunda eğitim verildi. İkinci aşamada, eğitim sonrasında bakım paketlerinin enfeksiyon hızlarına etkisi incelendi ve hemşirelere hangi noktalarda sorun yaşandığına yönelik geri bildirim verildi. Üçüncü aşamada ise verilen geri bildirim sonrasında tekrar bakım paketine uyumun enfeksiyon hızlarına etkisi incelendi. Araştırmadaki İstatistiksel analizler ve hesaplamalar için IBM SPSS Statistics 21.0 programı kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler olarak sayı, yüzde, dönemler arasında uyum ve enfeksiyon hızlarının karşılaştırılmasında ki-kare testi, ortalama±standart sapma (ort±s) ve ortanca (minimum-maksimum) kullanıldı. Tüm sonuçlar için p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. VİP bakım paketine uyum durumu Nisan-Haziran döneminde % 44,4 (n=564), Temmuz-Eylül döneminde % 40,0 (n=490) olarak hesaplandı. Uyumlar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (χ2=4,091, p=0,043). Benzer şekilde Kİ-KDE ve Kİ-ÜSE uyum durumlarının Temmuz-Eylül döneminde Nisan-Haziran dönemine göre düştüğü görüldü (p<0,001). VİP için 1000 ventilasyon gününde enfeksiyon hızları; Ocak- Mart, Nisan-Haziran ve Temmuz-Eylül dönemlerinde sırasıyla 23,4, 12,6, 11,5 olarak elde edildi. Enfeksiyon hızlarında Ocak-Mart ve Nisan-Haziran dönemlerinde azalmanın olduğu ancak istatistiksel olarak anlamlı olmadığı sonraki iki dönem arasında da anlamlı düşüşün olmadığı belirlendi. Kİ-KDE için ilgili dönemlerde enfeksiyon oranlarının istatistiksel olarak farklı olduğu görüldü ancak ikili karşılaştırmalar sonucunda dönemler arasında anlamlı bir fark elde edilmedi (p>0,05). Kİ-ÜSE için enfeksiyon hızları karşılaştırıldığında Temmuz-Eylül döneminde, diğer iki döneme göre daha fazla enfeksiyon gözlendiği ancak istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edildi (p>0,05). Nisan-Haziran dönemiyle Ocak-Mart dönemleri arasında enfeksiyon oranlarında anlamlı bir fark tespit edilmedi. Sonuç olarak, kanıta dayalı rehberler doğrultusunda hazırlanmış eğitim ile Bakım Paketi uygulamasının uyum oranının artmasıyla enfeksiyon hızlarını azalttığı görüldü