Borun, endotoksin aracılı inflamasyonda lökosit fonksiyonlarına ve oluşan serbest radikal durumuna etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: SİBEL ÇONGARALI

Danışman: KANUNİ BARBAROS BALABANLI

Özet:

İnflamasyon, mikroorganizmalar ile fiziksel, kimyasal ve diğer etmenlerin neden olduğu doku hasarına karşı hücresel ve hümoral düzeyde oluşan güçlü fizyolojik bir cevaptır. Yerel meydana gelen bir olay olup, ısı artışı, kızarıklık, şişlik, hareket kısıtlılığı ve ağrıyla karakterizedir. İnflamasyonla hasarlayıcı etken o bölgede sınırlı tutulup, ortadan kaldırılması kolaylaştırılır. İnflamasyonun başlangıcı, devamı ve dokunun onarımına kadar geçen sürede başta lökositler olmak üzere birçok hücre ve bu hücrelerden salınan maddeler rol alır. Bu maddeler polipeptid yapıda olup genel anlamıyla sitokinler olarak adlandırılırlar. İnflamasyonda en önemlileri interlökinler (IL) ve tümör nekroz faktör alfa (TNF-alfa)dır. İnflamasyona neden olan patojenlerin ortadan kaldırılması fagositozla olur. Fagositik hücrelerin hasarlayıcı etkeni ortadan kaldırmak için oksijen bağımlı ve oksijenden bağımsız mekanizmaları vardır. Oksijen bağımlı mekanizmalar myeloperoksidaz (MPO) sistemini içerir. Bor, ülkemizde rezerv bakımından büyük öneme sahip bir elementtir. Kullanım alanları oldukça geniş olduğundan bora maruziyet her yönden fazladır. Borun canlı organizmalar üzerine birçok etkisinin olduğu düşünülmektedir. Bu bilgilerin ışığında bu çalışmada borun, endotoksin aracılı inflamasyonda lökosit fonksiyonlarına ve oluşan serbest radikal durumuna etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, her grupta 6 adet erkek rat olacak şekilde 3 ayrı deney grubu oluşturuldu; kontrol, bor+endotoksin ve endotoksin grubu. Bor+endotoksin grubuna 28 gün boyunca 100 mg/kg borikasit gavaj yolu ile verildi. Endotoksin grubu ve bor+endotoksin grubuna 28. gün sonunda intraperitonal (ip) olarak 4 mg/kg lipopolisakkarit (endotoksin/LPS) uygulandı. Ratların serumlarında TNF-alfa, IL-6 ELISA ile; SOD, MPO spektrofotometrik olarak ölçülmüştür. TNF-alfa konsantrasyonu, bor+endotoksin ve endotoksin grubunda, kontrol grubuna kıyasla düşüş gösterirken, IL-6 konsantrasyonu gruplar arasında değişiklik göstermemiştir. Bor+endotoksin grubunda SOD konsantrasyonu endotoksin grubuna kıyasla artmıştır. Endotoksin grubunda ölçülen SOD değeri kontrol grubuna göre düşüktür. Bor+endotoksin grubu MPO konsantrasyonu, endotoksin ve kontrol grubu ile karşılaştırıldığında yüksektir. Sonuç olarak, bor takviyesinin TNF-alfa ve IL-6 düzeylerine bir etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Bor elementinin SOD düzeyini arttırması, serbest radikal üretimine olumlu bir etki yaratarak regülatör olarak görev yapmasıyla ilişkilendirilebilir. MPO seviyesindeki artış, fagositozla alınan enfekte ajanın yok edilmesinde bor elementinin yararlı, adaptif bir rol oynadığını düşündürmektedir.