Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dr. Esra Kara Aşkın
Danışman: Yasemen Işık
Özet:
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu kişinin yaşına uygun olmayan dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ile karakterize çocukluk dönemindeki en yaygın nörogelişimsel bozukluklardan biridir. DEHB’ye pek çok komorbid hastalık ve durum eşlik etmektedir. COVID-19 pandemi sürecinde DEHB ve uyku ve anksiyete ile ilgili çalışmalar yapılmış ancak DEHB ile uyku, anksiyete, yeme tutumu ve internet kullanımını birlikte inceleyen çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada DEHB tanılı hastaların tedavi uyumlarının, uyku alışkanlıklarının, yeme tutumlarının, anksiyete düzeylerinin ve internet kullanım alışkanlıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gazi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğine başvuran ve çalışma kriterlerine uyan 82 DEHB ve 51 sağlıklı kontrol çalışmaya dahil edildi. Araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik veri formu, CADÖ-KF, ÇUBÖ, ÇADÖ, GGA, YTT-40 ve YİBT-KF anketleri hem ebeveyn hem çocuklar tarafından dolduruldu.
Çalışmaya 42 kız ve 91 erkek olmak üzere 133 kişi katıldı. DEHB olan grupta erkekler kızlardan 3.5 kat daha yoğunluğu bulundu. DEHB olan gruptaki hastalar anlamlı olarak daha yüksek internette oyun oynama ve ekran süresine sahipti. DEHB ve sağlıklı grup; ÇADÖ panik puanları, YİBT, YTT-40, CADÖ,
108
GGA ve ÇUBÖ puanları arasında DEHB olan grup daha yüksek puan aldı. DEHB tanılı hastaların tedaviye devam eden ve etmeyen gruplar arasında hiçbir ölçek puanı açısından farklılık saptanmadı.
Çalışmamız DEHB grubunda bulunan tedavi alan ve almayan hastaların COVID-19 pandemi sürecinde uykuya geçiş saatlerinde gecikme, kilo artışı, fiziksel aktivitelerinde azalma, çevrimiçi eğitime uyumda daha fazla zorluk yaşadıkları ve çevrimiçi derse odaklanma sürelerinin daha kısa olduğu bulundu.
DEHB olan grubun tedaviye devam etme oranlarının düşük olduğu, DEHB şiddetini değerlendiren ölçeklerden yüksek puanlar aldıkları, uyku bozukluklarına daha yatkın oldukları ve internet bağımlılığı ölçeğinden daha yüksek puan aldıkları bulunmuştur.
Çalışmamızda DEHB olan grubun sağlıklı kontrollere göre daha fazla ÇADÖ-panik puanı aldığı, internette oyun oynama ve ekran süresinin daha fazla olduğu bulunmuştur. DEHB olan grupta belirgin olarak daha fazla uyku problemleri olduğu bulunmuştur. Ayrıca DEHB grubunda ve sağlıklı kontrol grubundaki çocuk ve gençlerin yarıya yakının kilo artışı olduğu bulunmuştur. DEHB olan çocukların COVID-19 pandemi sürecinde çevrimiçi eğitime daha az uyum sağladıkları saptanmıştır. DEHB tanılı olguların fiziksel aktivitelerinin artırılması, açık hava etkinliklerinin teşvik edilmesi, okul gibi düzenli ve yapılandırılmış ortam ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalı ve düzenli hekim kontrolüne devamlılık sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Anksiyete, Uyku Alışkanlıkları, İnternet Kullanımı