Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TOLGA SUNGUR
Danışman: Belma Aslım
Özet:Son yıllarda probiyotik kültürler antikanser çalışmalarında bir alternatif olarak gösterilmektedir. Çalışmada, Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Biyoteknoloji Laboratuvarı Kültür Koleksiyonu'ndaki sağlıklı insan vajen kaynaklı bakteri kültürleri kullanılmıştır. Bakterilerin canlı hücre ve ekzopolisakkaritlerinin (EPS), insan serviks kanser hücreleri olan HeLa kanser hücre hattına antiproliferatif etkileri araştırılmıştır. Hücre hattında canlı hücrelerin EPS'lerden daha etkin antiproliferatif aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiştir. En iyi antiproliferatif etki, Lactobacillus gasseri H15 suşunun canlı hücrelerinden (% 77 hücre ölümü) elde edilmiştir. Suşların kültür ortamında EPS üretim kapasiteleri 37 ± 0,0 - 217 ± 2,0 mg/L arasında belirlenmiştir. EPS çalışmalarında liyofilize toz halindeki EPS'ler kullanılmıştır. L. gasseri'nin beş farklı suşunun epitel yüzeye tutunma yetenekleri; adezyon yüzdesi ve adezyon indeksi olarak belirlenmiştir. En yüksek adezyon yüzdesi (% 90) ve indeksi (% 59) L. gasseri G10 suşunda görülmüştür. Bakteri canlı hücrelerinin EPS'lerden daha etkin apoptotik aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiştir. En iyi apoptotik etki L. gasseri H14 suşunda görülmüştür (4,79- zenginleştirme faktörü). Bakterilerin ve EPS'lerin apoptotik indeksleri arasında en yüksek apoptotik indeks (% 57) G10 suşunda görülmüştür. Bakterilerin canlı hücre ve EPS'lerin, HeLa hücresine kaspaz 3 ve 9 aktiviteleri araştırılmıştır. Çalışmada, sadece H15 ve R2 suşları kaspaz 9 (OD 0,07) ve H14 suşu kaspaz 3 (OD 0,07) gösterdiği tespit edildi. EPS'ler arasında ise yalnız H15 EPS'si kaspaz 3 aktivitesi (OD 0,07) gösterdi. Bakteri kültürleri ve EPS örneklerinin (400 µg/ml) HeLa hücresine apoptotik etkisi, kaspaz 3 ve 9 gen ifade düzeyleri ile moleküler olarak değerlendirilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda apoptoz yolağında önemli rol alan kaspaz 3 ve 9 aracılığıyla apoptozun gerçekleşmediği; başka yolak ya da genler aracılığı ile apoptozun gerçekleşebileceği değerlendirilmiştir. EPS'nin doğal, stabil ve uygulama kolaylığı nedeniyle, kanser tedavisi/korunmasında ilaç sanayisinin tercih edebileceği bir kaynak olabilmesi mümkündür.