Afet eğitimi ve afet eğitiminde kullanılan teknolojilere ilişkin afet eğiticisi, öğretmen ve öğrenci görüşleri(Bursa Afet Eğitim ve Simülasyon Merkezi örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KÜBRA AVCI

Danışman: YÜCEL KAYABAŞI

Özet:

Bu araştırmanın amacı, afet eğitimi ve afet eğitiminde kullanılan teknolojilere ilişkin afet eğiticisi, öğretmen ve öğrenci görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu; 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Bursa ili Yıldırım ilçesindeki Bursa Afet Eğitim ve Simülasyon Merkezi’ndeki (BAESM) eğitimlere çeşitli okullardan katılan 274 lise öğrencisi, BAESM’ e kendi öğrenci grubunun başında gelip eğitime öğrencileriyle birlikte katılan çeşitli branş ve kademelerden 19 öğretmen ve BAESM personeli olup eğitimleri gerçekleştiren 12 afet eğiticisi oluşturmaktadır. Tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmada veriler, nicel ve nitel yaklaşımlar yoluyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla; öğrenciler için “Afet eğitimi ve afet eğitiminde kullanılan teknolojilere ilişkin görüş anketi’’ ve afet eğiticileri ve öğretmenler için ise iki farklı yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Araştırmada 274 lise öğrencisinden elde edilen nicel veriler, SPSS paket programı yardımıyla, frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ilişkisiz gruplar için t-testi, tek yönlü ANOVA testi ve k örneklem için Kruskal-Wallis H testi kullanılarak çözümlenmiştir. 19 öğretmen ve 12 afet eğiticisinden yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen nitel veriler için vii soruya göre içerik analizi ve betimsel analiz tekniklerinin birinden faydalanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; öğretmen ve öğrencilerin en verimli buldukları teknolojinin “deprem simülatörü” olduğu, öğrencilerin daha sonraki afet eğitimlerinde en çok görmek istedikleri teknolojilerin ‘‘sanal gerçeklik uygulamaları’’ ve ‘‘çevrimiçi eğitsel bilgisayar oyunları’’ olduğu ve afet eğitimi alma oranı ile doğru orantılı olarak afetler ve afet eğitimlerine ilişkin olumlu görüş ve tutum geliştirme oranının arttığı görülmüştür. Afet eğiticilerinin % 25’nin kendini afet eğiticisi olarak yeterli hissetmediği ve çeşitli eğitimlerle kendilerini tamamlamak ve geliştirmek istedikleri; ayrıca Türkiye için afetlere dirençli bir toplum olma yolunda alınacak daha çok yol olduğunu belirttikleri tespit edilmiştir. AFAD ve MEB, öğretmen görüşlerine göre afet eğitimlerini gerçekleştirmesi en çok istenen kurumlar olarak bulunmuştur. Öğretmenlerin %73,6’lık çoğunluğunun, afet eğitimlerinin okullarda seçmeli ya da zorunlu ayrı bir ders olarak okutulması gerektiğini düşündükleri tespit edilmiştir. Afet eğiticisi, öğretmen ve öğrencilerin afet eğitimlerinde teknoloji kullanımını oldukça gerekli ve faydalı buldukları; afet eğitiminde teorik bilginin yanında öğrenciyi aktif kılan uygulamalı yöntemlerin kesinlikle olması gerektiğini belirttikleri görülmüştür. Ölçme aracının bazı alt boyutlarındaki öğrenci görüşlerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü ve afete hazır hissetme durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ‘‘BAESM’ de zaman sınırından dolayı ihmal edilen ölçme ve değerlendirme çalışmaları uygun bir şekilde gerçekleştirilmelidir.’’, ‘‘Tüm afet eğitimlerinde afet tanımı üzerinde daha fazla durularak afet kavramının tam olarak anlaşıldığından emin olunmalıdır.’’ ve ‘‘Afet eğiticilerine yatırım yapılmalıdır.’’önerilerinde bulunulmuştur.