Bir üniversite hastanesi psikiyatri kliniğinde yatan hastaların tedavi maliyetlerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEMAL KOÇAK

Danışman: MUSTAFA NECMİ İLHAN

Özet:

Psikiyatrik hastalıklar sık görülmeleri, tekrarlamaları ve kronikleşebilmeleri nedeniyle yeti yitimine yol açabilirler. Bu yüzden maliyetleri yüksektir. Bu çalışmada, Gazi Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Servisi’ne 2015 yılında yatırılan hastaların yatış maliyetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İstatistiksel analiz için SPSS 21.0 kullanılmış, tanımlayıcı veriler sıklık, yüzde, ortalama±standart sapma olarak sunulmuş, kategorik değişkenlerin değerlendirmesinde Pearson kikare, normal dağılıma uymayan bağımsız gruplarda Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis Testleri kullanılmıştır. Farklı özelliklerin hastane yatış süresi ve maliyetleri öngörüleri lojistik regresyonla, değişkenler arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Testiyle değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir. Hastalarda en sık şizofreni (%38,8), depresyon (%26,1) ve bipolar bozukluk (%16.0) görülmüştür. Erkeklerde şizofreni (%47,6), kadınlarda depresyon (%31,8) ilk sıradadır. Evlilerde en sık hastalık %35,0 ile depresyon, bekarlarda şizofreni‘dir (%54,1). Hastalar ortalama 27,32 gün hastanede kalmışlardır. Erkeklerde ortalama 25,21 gün, kadınlarda 29,86 gündür (p=0,002). Kadın olmanın erkek olmaya göre yatış süresini 1,99 kat uzattığı görülmüştür. Bipolar bozukluk 29,91 gün ile en uzun, nörobilişsel bozukluklar 16,00 gün ile en kısa hastanede kalan hastalıktır. Hasta başına ortalama günlük maliyet 120,45 TL (44,78 USD), yatış maliyeti 3181,07 TL (1182,64 USD) ‘dir. Erkeklerin yatış maliyeti 2922,08 TL, 130 kadınlarınki 3495,37 TL’dir (p=0,005). Yaş arttıkça maliyetin arttığı görülmüştür (p=0,028). Yatış maliyeti en yüksek 3757,66 TL (1397,00 USD) ile bipolar bozukluk, en düşük 1864,77 TL (693,27 USD) ile alkol ve madde kullanım bozukluklarıdır (p=0,024). Şizofreniye göre; depresyon bozuklukları 2,56 kat, bedensel belirti bozuklukları ise 6,25 kat yatış maliyetini azaltmaktadır. Günlük maliyeti en yüksek 130,71 TL (48,59 USD) ile nörobilişsel bozukluklar, en düşük 107.53 TL (39,97 USD) ile beslenme ve yeme bozukluklarıdır (p=0,003). Paket ücret uygulaması, hesaplama kolaylığı sağlasa da hangi kalemlerin ne kadar gider oluşturduğunu hesaplamayı güçleştirmektedir. Her hasta aynı değildir ve aynı giderlere sahip olmaları beklenemez. Hasta tedavilerine standart ücretler belirlemek tartışmalıdır. Daha şeffaf bir sisteme ihtiyaç vardır. Ülkemizde yatış ve ilaç dışı tedavi hizmetlerinin maliyetlerinin hesaplandığı çalışmaların yapılmasına ihtiyaç vardır.