Akut lösemili çocuklarda antrasiklin kullanımına bağlı kardiyotoksisitenin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: BURCU BİRAL COŞKUN

Danışman: ZÜHRE KAYA

Özet:

Akut lösemiden kurtulan çocukların uzun dönem izlemlerindeki en büyük sorun, uygulanan kemoterapilere bağlı gelişen organ toksisitesidir. Özellikle antrasiklin kullanımına bağlı gelişen kardiyak etkilenme hastalar için en önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden birini oluşturmaktadır. Kemoterapi protokollerinde ilaç yan etkilerinin değerlendirildiği DSÖ toksisite formunda, kardiyak etkilenme derecelendirilmesinde halen konvansiyonel ekokardiyografi gibi ucuz, ulaşılabilir, noninvaziv ve ventrikül fonksiyonlarını ölçebilen tetkikler kullanılmaktadır. Bu nedenle biz de kliniğimizde son on yılda tanı ve tedavi almış akut lösemili olguların, erken ve geç dönem antrasiklin toksisitesini değerlendirmek için farklı zamanlarda yapılan ekokardiyografik verilerini inceledik. Çalışmamızda BFM protokolüne göre tedavi edilen 80 ALL'li, MRC protokolüne göre tedavi edilen 21 AML' li olgunun tedavi öncesi ve tedavi sonrası 6, 12 ve 24. ay ve sonrası farklı zamanlarda yapılan ekokardiyografik verileri kaydedildi. Hastalar için risk faktörleri tanımlandığında relaps gelişen ve kaybedilen olgular ile tedavi sırasında pnömoni, sepsis ve anemi gelişen olgular olarak ayrıca değerlendirildi. Yaptığımız bu çalışmada kemoterapi sürecinde ve kemoterapi bitiminin on yıl sonrasında sistolik ve diyastolik fonksiyonları gösteren parametreler ayrıntılı incelenmiştir. Erken dönemde ortaya çıkan hafif sistolik ve diyastolik fonksiyon bozukluğunun 1. yıldan sonra belirgin hale geldiği ancak 2.yıldan sonra olguların çoğunda düzelme görüldüğü saptanmıştır. Tedavi sonrasındaki sistol ve diyastolik kardiyak fonksiyonlarda bozulmanın AML'li olgularda, anemik, pnömoni geçiren ve relaps olgularında daha fazla olduğu saptanmıştır. Araştırmamız, akut lösemili olguların uzun dönem izleminde toksisite evrelemesinde kullanılan standart ekokardiyografik incelemenin halen ilk sırada tercih edilebilecek ucuz ve noninvaziv bir tetkik olduğuna işaret etmektedir.